Đơn công nhận SKKN Giải pháp giúp học sinh hứng thú học tập môn Tin học Lớp 6 thông qua hoạt động khởi động trước khi vào bài học

ển 1): Theo sách giáo khoa và sách giáo viên, định hướng mục tiêu của tiết học này là: Học sinh biết được thông tin là gì và hoạt động thông tin của con người gồm những hoạt động nào.
Ví dụ 2: Mục tiêu của bài 3 (tiết 1): Em có thể làm được những gì nhờ máy tính (trang 16, Tin học dành cho trung học cơ sở - Quyển 1): Theo sách giáo khoa và sách giáo viên, định hướng mục tiêu tiết học này là: Học sinh biết được một số khả năng ưu việt của máy tính.
Ví dụ 3: Mục tiêu của bài 9: Vì sao cần có hệ điều hành (trang 62, Tin học dành cho trung học cơ sở - Quyển 1): Theo sách giáo khoa và sách giáo viên, định hướng mục tiêu tiết học này là: Học sinh biết được vai trò của việc điều khiển trong hệ thống phức tạp và cái gì điều khiển bên trong máy tính.
- Giáo viên tìm hiểu để biết học sinh đã có những kiến thức, kinh nghiệm gì từ thực tiễn, từ các bài đã học ở cùng môn hay môn khác trong chương trình phổ thông liên quan đến nội dung học tập trong bài học mới để sẵn sàng gợi ý cho học sinh nhớ lại và liên hệ với bài mới, để học sinh cảm nhận được nhiệm vụ bài học là nhẹ nhàng, không xa lạ.
- Từ đó hình dung cụ thể hoạt động khởi động ở trên lớp và thiết kế câu hỏi phù hợp, kích thích tính tò mò và định hướng hoạt động của học sinh vào bài học mới. Giáo viên cũng cần dự kiến hoạt động của học sinh, tức là học sinh sẽ làm gì, trả lời câu hỏi như thế nào, sẽ có những thắc mắc gì?
Ví dụ 1: Trong bài 1: Thông tin và tin học (trang 6, Tin học dành cho trung học cơ sở - Quyển 1) phần khởi động đã sử dụng một khổ thơ trích từ bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” của nhà thơ Huy Cận để kích thích tính tò mò và định hướng hoạt động của học sinh vào bài học mới.
Ví dụ 2: Trong bài 3: Em có thể làm được những gì nhờ máy tính (trang 16, Tin học dành cho trung học cơ sở - Quyển 1): phần khởi động đã sử dụng các phép toán và một bảng các số để kích thích tính tò mò và định hướng hoạt động của học sinh vào bài học mới.
Ví dụ 3: Mục tiêu của bài 9: Vì sao cần có hệ điều hành (trang 62, Tin học dành cho trung học cơ sở - Quyển 1): phần khởi động sử dụng câu hỏi với một vài đáp án gợi ý và cho học sinh tùy trí tưởng tượng đưa ra đáp án khác để kích thích tính tò mò và định hướng hoạt động của học sinh vào bài học mới.
Thứ hai: Hoạt động khởi động trước khi vào bài học mới được tiến hành như sau:
Bước 1: Giáo viên yêu cầu một học sinh đọc to, rõ câu hỏi nêu nhiệm vụ khởi động trong sách giáo khoa (hoặc giáo viên có thể đưa ra các câu hỏi khác đã được chuẩn bị), cả lớp chú ý theo dõi, lắng nghe.
Ví dụ 1: Giáo viên yêu cầu một học sinh đọc to, rõ phần khởi động sách giáo khoa trong bài 1: Thông tin và tin học (trang 6, Tin học dành cho trung học cơ sở - Quyển 1). Các học sinh khác chú ý lắng nghe, theo dõi sách giáo khoa.
Khổ thơ dưới đây được trích từ bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” của nhà thơ Huy Cận:
“Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm cùng gió khơi”
Sau khi đọc khổ thơ, em có trả lời được các câu hỏi sau không:
Mặt trời trông như thế nào?
 Đoàn thuyền đánh cá đi đâu? Đây có phải lần đầu đoàn thuyền đi như vậy không?
Khung cảnh mà khổ thơ nói tới diễn ra trong thời gian nào và ở đâu?
Ví dụ 2: Giáo viên yêu cầu một học sinh đọc to, rõ phần khởi động sách giáo khoa trong bài 3: Em có thể làm được những gì nhờ máy tính (trang 16, Tin học dành cho trung học cơ sở - Quyển 1). Các học sinh khác chú ý lắng nghe, theo dõi sách giáo khoa.
Nếu thực hiện các phép tính sau em sẽ mất bao nhiêu thời gian?
3452146 x 13426	5467231 x 24834 	2698043 : 33
Cùng với các bạn em thử xem ai là nguời nhớ được nhiều số nhất trong bảng số sau đây?
14
36
10
15
67
13
62
11
12
69
27
15
30
25
65
52
41
34
49
36
69
34
13
52
86
47
38
37
25
63
39
21
23
36
3
28
Ví dụ 3: Giáo viên yêu cầu một học sinh đọc to, rõ phần khởi động sách giáo khoa trong bài 9: Vì sao cần có hệ điều hành (trang 62, Tin học dành cho trung học cơ sở - Quyển 1:
Trong các chương trước, em đã được làm quen với khái niệm thông tin với chiếc máy tính. Chúng ta cũng được biết những lợi ích và ứng dụng mà máy tính đem lại cho con người trong cuộc sống. Vậy cái gì làm cho máy tính có nhiều ứng dụng như vậy? Cái gì đang điều khiển bên trong chiếc máy tính kì diệu kia? Theo em cái gì đang điều khiển hoạt động bên trong một máy tính?
Động cơ vĩnh cửu	 Siêu nhân	 Chuyên gia bí ẩn
Bước 2: Giáo viên hướng dẫn học sinh cách thức thực hiện nhiệm vụ. Học sinh trình bày những ý kiến, đánh giá, nhận xét của cá nhân:
- Giáo viên hướng dẫn học sinh ý thức rõ vấn đề, tình huống, nhiệm vụ học tập cần phải thực hiện thông qua các câu hỏi trong phần khởi động trong sách giáo khoa.
- Giáo viên có thể dự kiến thêm những câu hỏi để gợi lại các kiến thức, biểu tượng đã có của học sinh liên quan đến bài học mới; những câu hỏi cho học sinh giỏi để phát triển vấn đề, tìm hiểu vấn đề ở mức cao; những câu hỏi để cụ thể hoá, chia nhỏ, làm rõ vấn đề đối với những học sinh nhận thức chậm.
Ví dụ 1: Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ phần khởi động sách giáo khoa trong bài 1: Thông tin và tin học (trang 6, Tin học dành cho trung học cơ sở - Quyển 1):
- Giáo viên yêu cầu học sinh hoạt động theo tổ: tổ 1 trả lời câu hỏi phần a; tổ 2 trả lời câu hỏi phần b; tổ 3 trả lời câu hỏi phần c (các cặp đôi theo bàn quay sang nhau trao đổi, thảo luận); Giáo viên quan sát hoạt động thảo luận của các nhóm bàn, chủ động đến giúp đỡ nhóm bàn gặp khó khăn, vướng mắc. Có 2 phút cho hoạt động này.
- Giáo viên quan sát chung cả lớp một lần nữa, thời gian cho hoạt động lúc này đã vừa đủ so với dự kiến. Giáo viên cho học sinh chia sẻ ý kiến trước lớp. Nhiều học sinh giơ tay xin được trả lời: 
+ Giáo viên gọi một học sinh ở tổ 1 trả lời phần a, câu trả lời đó là: mặt trời trông như hòn lửa. Giáo viên hỏi các thành viên còn lại trong tổ hoặc tổ khác có ý kiến khác không (không). Giáo viên gọi học sinh trả lời tiếp câu hỏi tiếp theo.
+ Giáo viên gọi một học sinh ở tổ 2 trả lời phần b, câu trả lời đó là: đoàn thuyền đánh cá đi ra khơi. Đây không phải là lần đầu đoàn thuyền đánh cá đi như vậy. Giáo viên hỏi thêm: từ ngữ nào thể hiện đoàn thuyền ra khơi không phải là lần đầu?. Nhiều học sinh giờ tay. Giáo viên gọi học sinh trả lời, câu trả lời là: nhờ từ ngữ “lại” trong câu thơ thứ hai của khổ thơ. Giáo viên hỏi các thành viên còn lại trong tổ hoặc tổ khác có ý kiến khác không (không). Giáo viên gọi học sinh trả lời tiếp.
+ Giáo viên gọi một học sinh ở tổ 3 trả lời phần c, câu trả lời đó là: Khung cảnh mà khổ thơ nói tới diễn ra trong thời gian là vào buổi sáng sớm và ở biển. Lúc này nhiều học sinh khác giơ tay xin nêu ý kiến khác. Giáo viên gọi một học sinh khác, câu trả lời đó là: Khung cảnh mà khổ thơ nói tới diễn ra trong thời gian là vào buổi chiều tối, lúc hoàng hôn và ở biển. Giáo viên hỏi học sinh này: tại sao em biết thời gian vào buổi chiều tối, lúc hoàng hôn?. Học sinh trả lời: nhờ các cụm từ trong khổ thơ là “Mặt trời xuống biển” và “đêm sập cửa”. Giáo viên hỏi các thành viên còn lại trong tổ hoặc tổ khác có ý kiến khác không (không). Giáo viên cho học sinh hoạt động tiếp.
+ Giáo viên đặt câu hỏi thêm (dành cho đối tượng học sinh khá giỏi): Câu thơ “Câu hát căng buồm cùng gió khơi” không nói trực tiếp về các ngư dân có mặt trên thuyền nhưng em có thể cảm nhận được không khí lao động như thế nào? Một, hai học sinh giơ tay. Giáo viên gọi học sinh trả lời, câu trả lời đó là: không khí lao động rất vui vẻ, tích cực. Không có ý kiến khác, giáo viên cho học sinh hoạt động tiếp.
Ví dụ 2: Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ phần khởi động sách giáo khoa trong bài 3: Em có thể làm được những gì nhờ máy tính (trang 16, Tin học dành cho trung học cơ sở - Quyển 1):
+ Hoạt động 1: Giáo viên cho hai nhóm học sinh thực hiện: Nhóm 1: thực hiện phép toán nhân trong phần khởi động trên máy tính cầm tay. Nhóm 2: thực hiện phép toán nhân trong phần khởi động bằng bút và giấy nháp. Sau đó cho học sinh báo kết quả và đưa ra nhận xét cách nào nhanh hơn? Học sinh tích cực hoạt động, nhanh nhẹn lấy máy tính bấm và lấy bút-nháp thực hiện tính toán. Kết quả là: Máy tính cầm tay thực hiện phép tính nhanh hơn tính bằng bút và giấy.
+ Hoạt động 2: Giáo viên đưa ra trò chơi “Ai là người nhớ được nhiều nhất”: Giáo viên đưa ra yêu cầu: cho học sinh 30 giây để quan sát và ghi nhớ bảng có 36 số trong phần khởi động sách giáo khoa của bài học. Sau 30 giây sẽ gọi 4 bạn lên bảng ghi lại các con số mà mình nhớ được. Học sinh rất tích cực hoạt động, bạn nào cũng rất tập trung và cố gắng ghi nhớ nhiều nhất có thể, sau đó hăng hái giơ tay lên trình bày kết quả của mình. Kết quả là: sau 30 giây quan sát và ghi nhớ, bạn nhớ được đúng và nhiều số nhất là 12/36 số. 
Ví dụ 3: Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ phần khởi động sách giáo khoa trong bài 9: Vì sao cần có hệ điều hành (trang 62, Tin học dành cho trung học cơ sở - Quyển 1):
Giáo viên chiếu hình ảnh của các đáp án gợi ý trong sách giáo khoa cho học sinh quan sát nhằm thu hút sự chú ý cho học sinh. Giáo viên đặt câu hỏi “Những bạn nào cho rằng động cơ vĩnh cửu điểu khiển bên trong một máy tính thì giơ tay?”; Một số học sinh mạnh dạn giơ tay. Giáo viên đặt câu hỏi tiếp “Những bạn nào cho rằng siêu nhân điểu khiển bên trong một máy tính thì giơ tay?”; Lúc này có tiếng cười vang lên, không có học sinh nào giơ tay. Giáo viên đặt câu hỏi tiếp “Những bạn nào cho rằng chuyên gia bí ẩn điểu khiển bên trong một máy tính thì giơ tay?”; Lúc này khá nhiều học sinh giơ tay kèm theo những tiếng xì xào bàn luận.
Giáo viên đưa ra câu hỏi tiếp: Bạn nào không lựa chọn một trong những đáp án này thì hãy đưa ra đáp án theo ý kiến riêng của cá nhân. Học sinh khá sôi nổi, hăng hái đưa ra đáp án theo cách nghĩ của mình. Các câu trả lời đó là: Cái điều khiển bên trong chiếc máy tính là con người/là máy móc/là bộ xử lý trung tâm/là chuột máy tính,
Bước 3: Giáo viên định hướng hoạt động học bài mới
Giáo viên ghi tóm tắt toàn bộ câu trả lời của học sinh hoặc dùng kết quả hoạt động của học sinh trên bảng chính để định hướng hoạt động học bài mới.
Ví dụ 1: Câu trả lời của các em chính là những điều mà các em thu nhận, cảm nhận được. Các em thấy chỉ qua bốn câu thơ các em đã thu nhận được rất nhiều điều như các ý cô đã ghi lại trên bảng. Vậy những điều mà các em thu nhận được ấy được gọi là gì? Nó mang lại lợi ích gì cho con người?. Những điều thu nhận được sẽ tiếp diễn như thế nào và nó có ảnh hưởng gì đến cuộc sống của chúng ta? Câu hỏi này sẽ được giải đáp trong tiết học hôm nay, cô và các em cùng nhau đi tìm hiểu!
Ví dụ 2: Như các em vừa thấy các em tính toán bằng bút và giấy với các phép tính lớn thì mất khá nhiều thời gian hoặc trong một thời gian ngắn quan sát thì các em chỉ ghi nhớ được 1/3 các con số. Nhưng với máy tính thì sao? máy tính có những khả năng ưu việt gì, chúng ta cùng nhau đi tìm hiểu tiết học hôm nay! 
Ví dụ 3: Các em vừa đưa ra rất nhiều câu trả lời cho câu hỏi “cái gì điều khiển bên trong một máy tính?”. Vậy bạn nào đã đưa ra được đáp án đúng hay tất cả các đáp án các bạn đưa ra đều sai? Cô và các em sẽ cùng tìm ra đáp án của câu hỏi thú vị này trong bài học hôm nay!
1.2. Về khả năng áp dụng của sáng kiến:
- Tôi đã áp dụng giải pháp trên cho học sinh khối lớp 6 trong năm học 2017 – 2018 đã thu được kết quả rất thiết thực và tích cực: Học sinh chủ động và tích cực tham gia vào hoạt động khởi động, số học sinh hứng thú với bài học mới cao hơn, các em yêu thích môn học, hăng say tìm hiểu bài hơn. Hiện giải pháp đang được tiếp tục áp dụng trong năm học 2018-2019.
- Giải pháp này có thể áp dụng rộng rãi trong dạy học với tất cả các khối lớp khi học bộ môn Tin học cũng như các môn học khác. 
2. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng giải pháp trong đơn theo ý kiến của tác giả:
Khi xác định được trọng tâm dạy – học như vậy, kết hợp với việc áp dụng phương pháp khởi động như trên, dưới sự dẫn dắt của giáo viên, học sinh đã tham gia học một cách chủ động, tích cực, tự giác với niềm hăng say thật sự qua các câu hỏi giáo viên đưa ra, học sinh có thể tự mình nêu vấn đề và trình bày ý kiến. Bước đầu, cả người dạy và người học khi bắt đầu một tiết học đã phá bỏ được sự nhàm chán, uể oải. Giáo viên đã truyền được niềm đam mê và hứng thú học tập cho các em. Bên cạnh đó chính giáo viên đã nhận được những phản hồi tích cực từ phía học sinh, kêt thúc mỗi tiết dạy bao giờ cũng là những câu hỏi ngoài lề, liên hệ thực tế. Vậy nên, quá trình dạy học trên lớp chỉ gói gọn trong vòng 45 phút, khiến cả người dạy – người học cảm thấy rất ngắn, tiết học trôi qua rất nhanh, trọng tâm kiến thức được truyền đạt, đồng thời hình thành kĩ năng sống, giao tiếp và học tập cho học sinh. Đây chính là động lực cũng là mục tiêu để người dạy tiếp tục áp dụng và tìm tòi, đổi mới các phương pháp trong dạy học. 
Qua thời gian áp dụng sáng kiến, tôi nhận thấy học sinh được kích thích hứng thú, tạo được không khí học tập tích cực, sôi nổi. Học sinh có tâm thế tốt và cuốn hút được học sinh vào bài học mới. Kết quả đạt được cụ thể như sau:
STT
Lớp
Sĩ số
Học sinh hứng thú với bài học mới
Ghi chú
Trước khi thực hiện giải pháp
Sau khi thực hiện giải pháp
Số lượng
%
Số lượng
%
1
6A
30
14
46,67
27
90

2
6B
30
20
66,67
29
96,67

3
6C
31
12
38,71
26
83,4

Tổng
6
91
46
50,55
82
90,11

3. Các thông tin cần được bảo mật (nếu có): Không.
d) Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
- Đối với nhà trường: Tạo mọi điều kiện thuận lợi để giáo viên có thể nghiên cứu khoa học cũng như có những sáng kiến thiết thực cho việc dạy và học
- Đối với giáo viên:
+ Nắm bắt được tâm lý, tư tưởng, tình cảm của lứa tuổi học sinh lớp 6.
+ Thiết kế câu hỏi phần khởi động lôi cuốn, hấp dẫn, phù hợp với nhiều đối tượng học sinh.
+ Quan tâm, nhiệt tình trong công tác giảng dạy, nắm bắt kịp thời tình hình học tập bộ môn của học sinh. 
- Đối với học sinh: Học sinh là đối tượng được áp dụng sáng kiến, vì vậy để sáng kiến đạt hiệu quả cao thì học sinh cần có tinh thần ham học hỏi, yêu thích bộ môn để tự học, nghiên cứu từ sách vở, bạn bè,
đ) Về khả năng áp dụng của sáng kiến: 
- Tôi đã áp dụng giải pháp trên cho học sinh khối lớp 6 trong năm học 2017 – 2018 đã thu được kết quả rất thiết thực và tích cực: Học sinh chủ động và tích cực tham gia vào hoạt động khởi động, số học sinh hứng thú với bài học mới cao hơn, các em yêu thích môn học, hăng say tìm hiểu bài hơn. Hiện giải pháp đang được tiếp tục áp dụng trong năm học 2018-2019.
	- Giải pháp này có thể áp dụng rộng rãi trong dạy học với tất cả các khối lớp khi học bộ môn Tin học cũng như các môn học khác.
Tôi làm đơn nay trân trọng đề nghị Hội đồng sáng kiến xem xét và công nhận sáng kiến. Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật, không xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người khác và hoàn toàn chịu trách nhiệm về thông tin đã nêu trong đơn.
 
Tam Hợp, ngày 22 tháng 01 năm 2019
 NGƯỜI VIẾT ĐƠN
 (Ký và ghi rõ họ tên)
 Trần Thị Minh Tâm