Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp rèn kĩ năng gõ phím bằng mười ngón cho học sinh khối Lớp 4 tại trường Tiểu học Ẳng Cang

áp dụng một số các biện pháp như sau:
Hướng dẫn học sinh tập đặt các ngón tay lên bàn phím
Hướng dẫn các em đặt lên lên hàng phím xuất phát (Hàng phím cơ sở)
Hướng dẫn các em cách vươn các ngón tay ra để gõ các phím ở hàng trên, hàng dưới, hàng phím số, hàng phím có chứa dấu cách
Kết hợp giữa lý thuyết và thực hành 
         * Ưu, nhược điểm của biện pháp đã thực hiện:
         Ưu điểm:
          - Đã kết hợp, kế thừa các phương pháp dạy học truyền thống và phương pháp dạy học tích cực.
         - Đã đáp ứng được việc học và thực hành cho học sinh khối lớp 4
          Nhược điểm:
- Dập khuôn và chưa sáng tạo
- Chưa có tính mới, ít thu hút được sự chú ý của học sinh
          - Hình thức tổ chức thiếu hấp dẫn và gây nhàm chán khi sử dụng nhiều lần
IV. Sự cần thiết phải áp dụng biện pháp mới:
- Ngày nay, với sự phát triển không ngừng của ngành khoa học Công nghệ thông tin, máy móc thiết bị Tin học ngày càng phổ biến. Các em nhỏ đã dần tiếp cận với Công nghệ thông tin (Tin học) ngay từ bậc tiểu học. Để các em có thể làm việc, thao tác được với chiếc máy tính bước đầu gặp khó khăn. Và đặc biệt hơn khi các em học sinh vùng khó khăn là con em người dân tộc thiểu số, máy tính dùng để thực hành ở nhà lại càng không có. Chính vì vậy để các em bước vào thế giới Công nghệ  một cách tự tin, không lo sợ thì giáo viên phải hướng dẫn, dìu dắt các em ngay từ khi bắt đầu tiếp cận môn Tin học và điều cơ bản nhất chính là sử dụng thành thạo bàn phím máy tính để nhập các chương trình soạn thảo văn bản, các ứng dụng, trò chơi, phần mềm trong máy tính. Trong những năm qua được trải nghiệm, giảng dạy tại trường Tiểu học Ẳng Cang tôi luôn tìm cách để các em học sinh tiếp cận và sử dụng bàn phím máy tính một cách thành thạo và hiệu quả nhất.
- Soạn thảo gõ bằng mười ngón là một mảng kiến thức học sinh được học ở chương trình môn tin học từ lớp 3 đối với chương trình cấp tiểu học đây là một phần rất quan trọng  bởi đó là kỹ năng các em luôn cần phải sử dụng để học tập thực hành trên máy tính. Tuy nhiên, khi học kĩ năng soạn thảo này học sinh thường lúng túng, nhầm lẫn cách đặt tay, quen hay gõ một bàn tay, gõ mổ cò một ngón đặc biệt là khó phân biệt vị trí các phím do từng ngón tay đảm nhiệm. Trong quá trình giảng dạy, có rất nhiều giáo viên đã đưa ra các giải pháp để giúp học sinh học tốt hơn, song tôi nhận thấy học sinh vẫn chưa thực sự hiểu bản chất và có kĩ năng gõ phím thành thục nhanh hơn và chính xác hơn. Chính vì lẽ đó nên tôi đã mạnh dạn đưa biện pháp giúp các em bước vào môn học một cách tự tin, không lo sợ khi sử dụng  bàn phím để trình bày văn bản hay bất kì nhiệm vụ học tập nào. 
 - Tin học là môn học tự chọn nên một số học sinh chưa thực sự nhận thức được tầm quan trọng của bộ môn tin học và chưa được phụ huynh quan tâm.
- 100% học sinh là người dân tộc thiểu số vốn tiếng việt còn hạn chế, gia đình khó khăn chưa có điều kiện để mua máy tính học ở nhà, nên đa số các em chỉ được học trên lớp là chủ yếu cho nên các em còn rụt rè, nhút nhát, một số học sinh còn sợ máy tính chưa chủ động, tự tin...
- Độ tuổi của các em đang tính hiếu động, ham chơi do đó khi giáo viên hướng dẫn thực hiện các thao tác khả năng tập trung chú ý chưa sâu nên các em rất dễ phân  tán và mau quên. Các em không nhớ được hết nội dung thông tin của bài học.
- Phòng học Tin học tuy đã được trang bị nhưng thực tế máy móc đã cũ, quá niên hạn sử dụng, máy móc hỏng hóc nhiều nên việc sử dụng chưa thực sự hiệu quả, thiếu máy tính cho học sinh thực hành.
- Tài liệu tham khảo dành riêng cho bộ môn Tin học còn quá ít. Nhất là những tài liệu nói về phương pháp dạy học đặc trưng của môn Tin học.
- Việc trao đổi học hỏi kinh nghiệm giữa giáo viên dạy môn Tin học còn hạn chế do trong trường chỉ có 1 giáo viên và các trường có khoảng cách xa nhau.
Khảo sát chất lượng học sinh:
- Trước khi áp dụng, để có được số liệu so sánh kết quả học tập của học sinh Tôi căn cứ vào kết quả học tập khảo sát ngày 6 tháng 9 năm 2021 và một số tiết kiểm tra khảo sát để nắm được tình hình cụ thể của học sinh khối lớp 4, kết quả được tổng hợp như sau:
* Bảng thống kê kết quả trước khi áp dụng biện pháp:
Năm học
Lớp
Tổng số học sinh
Biết gõ phím bằng 10 ngón
Tỉ lệ
%
Chưa biết gõ phím bằng 10 ngón
Tỉ lệ
%
2021 - 2022
4A1
31
5
16.1%
26
83.9%
4A2
31
5
16.1%
26
83.9%
 
Hình ảnh học sinh đặt tay chưa đúng cách lên bàn phím
Xuất phát từ những lý do trên mà tôi đã thực hiện: “Biện pháp rèn kĩ năng gõ phím bằng mười ngón cho học sinh khối lớp 4 tại trường Tiểu học Ẳng Cang”.
 V. Mục đích của biện pháp: 
         - Tạo hứng thú học tập môn Tin học cho học sinh, tổ chức các hoạt động đa dạng, giáo viên hướng dẫn hoặc do học sinh được sáng tạo dưới sự hướng dẫn của giáo viên. 
         - Thông qua biện pháp học sinh sử dụng bàn phím một các thành thạo, nắm được quy tắc ngồi đúng với máy tính. Nắm rõ cách đặt tay, từng ngón tay phụ trách gõ phím nào để có kỹ năng gõ mười ngón tiến bộ hơn.
         - Góp phần nâng cao nhận thức của học sinh về bộ môn Tin học, từ đó nâng cao chất lượng dạy học Tin học trong nhà trường.
VI. Nội dung biện pháp:
1. Hiểu được lợi ích của gõ bàn phím bằng mười ngón, tư thế ngồi đúng. 
          a) Ích lợi của việc gõ bàn phím bằng mười ngón:                                         
          - Đó là tốc độ gõ nhanh hơn và gõ chính xác hơn, hình thành tác phong làm việc nhanh nhẹn, chuyên nghiệp khi sử dụng máy tính.
          - Kỹ năng gõ mười ngón sẽ giúp các em khi làm việc với máy tính “thoát ly mắt khỏi bàn phím khi gõ”, cho phép tập trung tư duy vào nội dung gõ, tránh phân tán làm ảnh hưởng đến chất lượng của văn bản.
          b) Hướng dẫn tư thế ngồi cho học sinh:
           - Ở phần này tôi đưa ra một số ví dụ về việc ngồi sai tư thế dẫn đến lồng ngực thu hẹp dần thành phẳng đều, các góc xương bả vai cách xa cột xương sống và bắt đầu nhô lên, lưng gù và bụng phình ra phía trước. Nếu không kịp thời điều chỉnh thì cột sống bị cong vẹo, xuất hiện đường uốn nghiêng làm lưng gù rõ rệt tạo nên hình dáng rất xấu ảnh hưởng cuộc sống sau này. 
          - Nêu được cách ngồi đúng cho học sinh và yêu cầu học sinh thực hiện: Ngồi hẳng lưng, đầu thẳng không ngửa ra sau cũng như không cúi về phía trước. Mắt nhìn thẳng vào màn hình, có thể nhìn chếch xuống nhưng không được hướng lên trên khoảng cách từ mắt đến màn hình từ 45-70 cm. Bàn phím ở vị trí trung tâm, hai tay để thả lỏng trên bàn phím.              
Hình ảnh học sinh ngồi đúng tư thế với máy tính
Hình ảnh Video hướng dẫn ngồi đúng tư thế cho học sinh 
2. Hướng dẫn học sinh cách đặt tay mười ngón tay lên bàn phím:
      - Học sinh bắt đầu làm quen với bàn phím từ chương trình lớp 3 tuy nhiên học sinh chỉ biết gõ văn bản bằng 1 ngón tay (mổ cò). Trong bài học này tôi cho học sinh học trực tiếp trên phòng máy. Các em được quan sát trực tiếp bàn phím, đặt tay 10 ngón lên bàn phím và ghi nhớ tên các hàng phím trong khu vực chính của bàn phím
( đã được học trong chương trình lớp 3)
Hình ảnh bàn phím máy tính, các ngón tay chỉ vào hàng phím
          - Hướng dẫn các em phân biết hàng phím cơ sở với các hàng phím khác:  hàng phím cơ sở nằm ở vị trí trung tâm của bàn phím chứa hai phím có gai là phím F và phím J dùng để đặt hai ngón tay trỏ của tay trái và tay phải. Khi soạn thảo văn bản các ngón tay luôn luôn đặt lên hàng phím cơ sở. Khi muốn gõ các phím ở hàng phím số, hàng phím trên, hàng phím dưới, hàng phím chứa dấu cách thì các ngón tay sẽ vươn ra để gõ, gõ xong thì thu tay về vị trí hàng phím cơ sở, hai ngón cái đặt lên phím cách.  Sau khi các em xác định được vị trí các phím do ngón tay phụ trách và hiểu được cách gõ tôi tôi tiến hành cho học sinh thực hiện cách đặt mười ngón tay lên bàn phím.
 Hình ảnh học sinh đặt mười ngón tay lên bàn phím máy tính
3. Sử dụng một số phần mềm vào luyện gõ mưới ngón.
Sử dụng phần mềm soạn thảo văn bản word vào luyện gõ mười ngón:
- Trước hết hướng dẫn học sinh mở phần mềm soạn thảo văn bản Word  để luyện tập gõ phím.
          - Nêu nguyên tắc khi luyện tập để học sinh có thể tự rèn luyện ở nhà hoặc tự giác kết hợp rèn luyện trong các bài thực hành khác:
          - Hướng dẫn cách đặt tay và thao tác gõ phím, thu tay về vị trí ban đầu trên hàng phím cơ sở sau khi gõ xong các phím ở hàng phím khác.
          - Sau khi học sinh luyện tập đầy đủ các phím ở tất cả các hàng phím yêu cầu học sinh nhớ theo thống kê  sau để ghi nhớ các ngón tay sẽ phụ trách các phím  trên bàn phím.
XÁC ĐỊNH VỊ TRÍ KHI GÕ MƯỜI NGÓN
Bàn tay trái
Các phím cần gõ
Bàn tay phải
Các phím cần gõ
Ngón trỏ
Số 4,R,F,V, số 5, T,G,B
Ngón trỏ
Số 6,Y,H,N, số 7,U,J,M.
Ngón giữa
Số 3,E,D,C
Ngón giữa
Số 8, I, K, dấu phẩy
Ngón áp út
Số 2,W,S,X
Ngón áp út
Số 9, O, L, dấu chấm
Ngón út
Số 1,Q,A,Z
Ngón út
Số 0,P,dấu chấm phẩy,dấu /
Ngón cái
Phím cách
Ngón cái
Phím cách
 
Hình ảnh minh họa cách đặt mười ngón tay lên bàn phím 
      Hình ảnh học sinh thực hành gõ phím với phần mềm soạn thảo văn bản word
Video học sinh gõ mười ngón thành thục với bàn phím
Luyện gõ với phần mềm Mario.
         Trong mỗi bài luyện Mario sẽ cung cấp cho học sinh cách chơi riêng, đếm thời gian gõ, số ký tự đã gõ được và số ký tự gõ sai. Cuối mỗi màn chơi, học sinh sẽ biết được là tốc độ đánh máy của mình đang ở mức nào, tính chính xác đạt bao nhiêu phần trăm.
Bảng thống kê sau khi kết thúc trò chơi
Đặc biệt phần mềm Mario còn có một tính năng nữa giúp học sinh luyện gõ mười ngón bên cạnh việc rèn tốc độ đánh máy hay tính chính xác khi gõ. Với bốn mức độ gõ khác nhau phần mềm mario mang lại hiệu quả cao trong việc luyện gõ mười ngón tay ở lớp cũng như rèn gõ ở nhà.
Hình ảnh học sinh thực hành gõ phím với phần mềm Mario
c. Sử dụng phần mềm luyện gõ mười ngón Typing Master vào luyện gõ:
Typing Master là phần mềm luyện gõ 10 ngón với giao diện đơn giản, trực quan, dễ sử dụng, dựng sẵn 12 bài học từ cấp độ dễ đến khó giúp học sinh cải thiện và nâng cao khả năng gõ mười ngón, đồng thời giúp học sinh tăng tốc độ, hoàn thiện kỹ năng học gõ mười ngón của mình hơn.
Phần mềm gồm các trò chơi với hình ảnh, âm thanh sinh động. Kết thúc mỗi bài, sẽ có kết quả thống kê những gì học sinh đã làm và qua mỗi ngày học sinh sẽ nhận ra được sự thay đổi tích cực trong khả năng gõ mười ngón của mình.
Typing Master là Phần mềm luyện gõ mười ngón với giao diện nhẹ nhàng, dễ nhìn từng vị trí ngón tay. Khi gõ sai phím thì không thể tiếp tục gõ phím khác mà phải gõ đúng mới được tiếp tục gõ tiếp.
Typing Master tích hợp nhiều tính năng như minh họa bằng hình ảnh trực quan, bàn phím minh họa bằng các màu sắc nổi bật; hỗ trợ nhiều kiểu bàn phím khác nhau phần mềm đánh giá tổng quan và đưa ra phương án luyện tập riêng cho từng người khác nhau; phân tích trình độ gõ phím của từng người thông qua quá trình luyện tập, sau đó đưa ra những mức độ luyện tập phù hợp.
Với phần mềm Typing Master đòi hỏi học sinh phải luyện tập kiên trì sẽ giúp cho việc luyện gõ mười ngón của học sinh ngày càng được nâng cao, cải thiện rõ rệt cả về tốc độ và độ chính xác qua từng ngày.
Video học sinh gõ mười ngón bằng phần mềm Typing Master.
  Ngoài ra tôi còn thường xuyên cho các em xem các VIDEO trực tuyến về cách gõ mười ngón trên mạng Internet.
Hình ảnh học sinh xem video hướng dẫn gõ mười ngón
* Kết quả đạt được:
Sau khi áp dụng biện pháp tôi thấy học sinh đều có sự tiến bộ, giờ học diễn ra nhẹ nhàng, tự nhiên, học sinh không còn có cảm giác ngại thực hành mà tranh nhau xung phong trả lời lý thuyết cũng như luyện tập thực hành. Các em tham gia vào các hoạt động cần cù, vô tư, hào hứng do đó hiệu quả đem lại rất tốt số lượng học sinh sử dụng thành thạo máy tính mỗi năm một tăng lên.
Kết quả khảo sát tháng 5 năm 2021 của các em học sinh khối 4 về luyện gõ mười ngón sau khi áp dụng biện pháp như sau:
Lớp
Các mức độ nhận thức của HS
Trước khi thực hiện biện pháp
Sau khi thực hiện biện pháp
So sánh
Số lượng HS/TS
Tỉ lệ %
Số lượng HS/TS
Tỉ lệ %
 
4A1
Biết gõ phím bằng mười ngón
5/31
16,1 %
23/31
74.1%
Tăng 58%
Đã biết đặt mười ngón tay lên bàn phím nhưng tốc độ gõ còn chậm
26/31
83.9%
8/31
25.9%
Giảm 58%
 
4A2
Biết gõ phím bằng mười ngón
5/31
16,1 %
22/31
71%
Tăng 54,9%
Đã biết đặt mười ngón tay lên bàn phím nhưng tốc độ gõ còn chậm
26/31
83,9%
9/31
29%
Giảm 
54,9%
- Sau khi áp dụng cho học sinh luyện tập thao tác với phần mềm Mario, phần mềm soạn thảo văn bản word, các phần mềm luyện gõ bằng mười ngón khác thì tỉ lệ học sinh biết gõ bàn phím bằng mười ngón tăng lên 45/62 đạt 72.6% và sử dụng bàn phím thành thạo tăng lên rõ rệt so với khi chưa áp dụng biện pháp cho các em luyện tập.
- Qua quá trình thực hiện, tôi nhận thấy biện pháp mang tính thực tế cao, khả năng vận dụng và phát huy hiệu quả trong những năm học sau. Với những kinh nghiệm của bản thân đã giúp học sinh biết soạn thảo bằng mười ngón nhanh và chính xác. Trên đây là một số định hướng về phương pháp dạy tin học ở tiểu học trong quá trình dạy học thực tiễn cũng như sự nghiên cứu, tìm tòi tôi đã đúc kết và hiểu được cần phải vận dụng biện pháp một cách linh hoạt sao cho có hiệu quả.
- Thực hiện những giải pháp như nêu trên vào giảng dạy để giúp học sinh lớp 4 luyện gõ bàn phím bằng 10 ngón. Tôi nhận thấy học sinh rất hứng thú và ham học hỏi, yêu thích luyện gõ bàn phím giúp học sinh vừa học vừa chơi đối với các em do đó đã kích thích được sự tò mò, khám phá, muốn thể hiện mình trong việc chinh phục các chữ cái, vì thế đã tạo được sự hứng thú hơn cho học sinh khi luyện gõ bàn phím bằng mười ngón.
- Với phần mềm này khi luyện gõ đòi hỏi các em phải gõ nhanh, gõ chính xác nhưng nếu muốn gõ nhanh và chính xác thì bắt buột học sinh phải đặt các ngón tay đúng vị trí và gõ cả mười đầu ngón tay. Như vậy học sinh sẽ dần bỏ được thói quen chỉ dùng 2 ngón tay trỏ để gõ phím.
- Khi học sinh hứng thú, say mê luyện tập gõ bàn phím bằng mười ngón tay thì các em cũng sẽ hứng thú và ham thích học môn Tin học hơn. Từ đó kết quả học tập môn Tin học cũng được nâng lên.
- Như vậy việc luyện tập với phần mềm word, phần mềm Mario, phần mềm
Typing Master hay một số trang web học gõ mười ngón có thể thường xuyên và tận dụng mọi lúc trong giờ thực hành và ôn tập. Có thể cho các các em khối lớp 3, 5 cùng luyện tập để nâng cao kĩ năng soạn thảo.
VII. Phạm vi áp dụng biện pháp
- Trong quá trình giảng dạy tôi thấy biện pháp trên rất có hiệu quả đối với các em học sinh của trường mà tôi đang trực tiếp giảng dạy. Do vậy biện pháp không những được áp dụng cho học sinh lớp 4 mà còn được áp dụng cho các khối lớp 3,5 trong toàn trường, biện pháp có thể áp dụng với các trường tiểu học trong huyện có điều kiện tương đương.
- Trên đây là “Biện pháp rèn kĩ năng gõ phím bằng mười ngón cho học sinh khối lớp 4 tại trường Tiểu học Ẳng Cang” của bản thân tôi trong quá trình dạy và học tôi rất mong nhận sự chia sẻ, góp ý của đồng nghiệp để bản thân có thêm kinh nghiệm hơn trong việc truyền đạt kiến thức cho các em học sinh. giúp các em học sinh học tiến bộ và ngày càng yêu thích môn Tin học.         
XÁC NHẬN CỦA NHÀ TRƯỜNG
  
Ẳng Cang, ngày 26  tháng 9 năm 2022
                     NGƯỜI VIẾT
 Tòng Thị Thân