Sáng kiến kinh nghiệm Giải pháp giúp các em học sinh dân tộc thiểu số học tốt môn Tin THCS
- Bộ môn tin học đòi hỏi học sinh phải thành thục ở cả hai mặt đó là nắm rõ kiến thức và kỹ năng thực hành trên máy tính.
- Theo hướng đổi mới phương pháp dạy và học lấy học sinh làm trung tâm, giáo viên chỉ là người nêu vấn đề, dẫn dắt để học sinh tự giải quyết vấn đề và rút ra bài học; đòi hỏi học sinh phải hoạt động tích cực; đồng thời giữa giáo viên và học sinh liên tục giao tiếp với nhau.
- Việc hiểu rõ những vốn từ ngữ của giáo viên, biết rõ ý nghĩa của một số thuật ngữ tin học bằng tiếng anh và nắm rõ chức năng của các công cụ trong các phần mềm được học sẽ giúp các em học sinh DTTS sử dụng máy tính nhanh chóng và hiệu quả.
- Kiểm tra, thi cử, đánh giá bằng lý thuyết và thực hành, v.v... cũng đều dựa chủ yếu vào khả năng ghi nhớ của học sinh.
- Giáo viên giảng dạy cần bám sát vào chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương trình sách giáo khoa tin học THCS để xác định mục tiêu của bài học; đảm bảo không quá tải; mức độ khai thác sâu kiến thức, phải phù hợp với khả năng tiếp thu kiến thức của các em học sinh DTTS.
- Dạy học thể hiện mối quan hệ tích cực giữa giáo viên với học sinh; giữa học sinh với học sinh; động viên khuyến khích kịp thời tiến bộ của học sinh trong quá trình học giúp các em học sinh; đặc biệt là học sinh DTTS phát huy tính chủ động, tích cực, tự giác tạo niềm vui, phấn khởi, nhu cầu hành động và thái độ tự tin trong học tập cũng như trong giao tiếp với giáo viên.
Tóm tắt nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Giải pháp giúp các em học sinh dân tộc thiểu số học tốt môn Tin THCS

m mua số lượng 9 cây bút mực, với giá 2500 đồng/ cây? Học sinh trả lời: em phải trả 22500 đồng Giáo viên: làm sao em tính được? Học sinh trả lời: 9 x 2500 = 22500 (số lượng x giá = thành tiền) Giáo viên: giả sử em mua hàng qua điện thoại, và nhân viên mang đến nhà, sau đó tình tiền vận chuyển là 10000 đồng vậy số tiền em phải trả là bao nhiêu? Học sinh: em phải trả 32500 đồng (thành tiền + tiền vận chuyển = số tiền phải trả) Từ đó giáo viên đưa ra công thức chung theo gợi ý của bài Tiền thanh toán = Đơn giá x số lượng + Phí dịch vụ Vì thế giáo viên có thể thay đổi nội dung đề bài cho phù hợp với đối tượng học sinh, làm sao đề bài phải rõ ràng. Do đó ta có thể thay đổi như sau: Giáo viên có thể đưa ra cách viết chương trình tinh giảm, ngắn gọn, dể hiểu hơn, như sau: Bài toán: Một cửa hàng cung cấp dịch vụ bán hàng thanh toán tại nhà. Khách hàng chỉ cần đăng ký số lượng mặt hàng cần mua, nhân viên cửa hàng sẽ giao hàng và nhận tiền thanh toán tại nhà khách hàng. Ngoài trị giá hàng hóa, khách hàng còn phải trả thêm phí dịch vụ không đổi là 10000 đồng. Hãy viết chương trình Pascal để tính tiền thanh toán trong trường hợp khách hàng chỉ mua một mặt hàng duy nhất. program Tinh_tien; uses crt; var soluong : integer; dongia, thanhtien : real; const phi = 10000; begin clrscr; { Nhap don gia va so luong hang} write(‘Don gia = ’); readln(dongia); write(‘So luong = ’); readln(soluong); thanhtien := soluong * dongia + phi; (* In ra so tien phai tra *) write(‘Tong so tien phai thanh toan :’); write(thanhtien:10:2); readln end. b.5/ Kỹ năng sư phạm Nếu làm tốt khâu này thì rõ ràng hiệu quả tiết dạy sẽ được nâng cao. Học sinh sẽ theo hướng dẫn của giáo viên, học sinh thực hiện nghiêm túc theo nội quy khi trong giờ học; đặc biệt trong giờ thực hành giáo viên kiểm tra sĩ số, học sinh báo cáo tình trạng máy tính mà mình phụ trách lên giáo viên, Giáo viên chỉ đạo cho lớp trưởng hướng dẫn các bạn ra về theo quy định; giáo viên khi làm tốt khâu này, các em sẽ có trách nhiệm bảo quản tài sản chung, ý thức học tập của các em sẽ tốt hơn. Giáo viên bao quát lớp tốt sẽ nắm bắt tình hình học tập chung của cả lớp, của từng học sinh, đặc biệt quan tâm đến các em học sinh DTTS. Bên cạnh đó, còn thúc đẩy các em học tập tích cực hơn. Giáo viên cần kết hợp trên cả thực tế và trên các phần mềm hỗ trợ việc quản lí tiến trình học của học sinh. Thường xuyên yêu cầu học sinh dân tộc thiểu số đọc nội dung sách giáo khoa, đọc yêu cầu đề bài hay ưu tiên trả lời các câu hỏi đơn giản Sử dụng phương pháp dạy học nhóm để tìm ra kiến thức, các học sinh yếu kém sẽ tích cực tìm hiểu thông tin hơn so với cách dạy truyền thống thầy giảng trò nghe. Hoạt động nhóm tìm hiểu thông tin trong tiết tin học của học sinh THCS Nguyễn Trường Tộ Biện pháp xử lí những trường hợp học sinh DTTS vi phạm: Đòi hỏi ở giáo viên một phong cách chuẩn mực về cả chuyên môn, nhân cách, đạo đức để có những cách xử sự hợp lí, để học sinh của mình kính trọng. Giáo viên phải thực sự nghiêm minh nhưng phải quan tâm, gần gũi với học sinh, đặc biệt là những học sinh cá biệt, học sinh đồng bào dân tộc thường có tính tự ti, do đó giáo viên cần nhẹ nhàng nhắc nhở các em hơn là dùng các biện pháp khiển trách kỷ luật sẽ làm các em cảm thấy sợ sệt và không muốn học môn của mình. b.6/ Tham mưu tốt với lãnh đạo nhà trường - Việc quan tâm hơn đối với các em học sinh DTTS không chỉ riêng trong bộ môn tin học; mà là một việc hết sức cần thiết đối với toàn xã hội, ban giám hiệu, và các bộ môn học khác; do đó giáo viên cần thường xuyên tham mưu với ban lãnh đạo nhà trường để có biện pháp xử lý phù hợp với các em, giúp đỡ, động viên các em. - Đề xuất với nhà trường tình hình hư hỏng của các thiết bị máy tính phục vụ dạy và học tiết thực hành, để có biện pháp sửa chữa, thay thế kịp thời. - Tham mưu với ban giám hiệu về việc sắp xếp thời khóa biểu hợp lý để hạn chế tối đa tình trạng trùng giờ học thực hành của các lớp đảm bảo việc học thực hành tốt nhất cho các em. b.7/ Xử lí sự cố - Là một giáo viên tin học, cần phải rèn luyện, tự học hỏi một số kiến thức và kỹ năng cơ bản về phần cứng máy tính để có thể kịp thời sữa chữa, giải quyết một số vấn đề khi máy tính gặp những sự cố như: + Máy tính không sáng đèn Cpu hay đèn màn hình: giáo viên kiểm tra lại nguồn điện vào, kiểm tra ổ cắm điện, đã bật nút power chưa, + Máy tính khởi động không vào được hệ thống Window đèn bàn phím không sáng hoặc phát ra tiếng kêu bip bip kéo dài, ngắt quãng: giáo viên tắt máy, rút điện nguồn, rồi tháo thanh RAM ra lau chùi thật sạch bụi bám, chùi bụi chân cắm RAM, sau đó cắm thanh RAM chặt lại vào Main. + Máy tính đang chạy thì bị treo, không ổn định: giáo viên cần tắt máy, rút điện nguồn, cắm chặt lại dây cáp ổ cứng vào Main; hoặc chạy lại hệ thống window bằng bản Ghost của máy. + Máy tính không vào được Internet (chương trình lớp 9): giáo viên kiểm tra lại đường kết nối mạng (dây cáp mạng, modem, ) Ngoài ra trong quá trình dạy học và tích lũy kinh nghiệm giáo viên có thể tùy vào tình huống cụ thể để có hướng khắc phục, giải quyết nhằm đảm bảo tiết học diễn ra theo đúng phân phối chương trình. - Trường hợp, gặp sự cố mất điện trong tiết thực hành, giáo viên có thể linh hoạt thay bằng tiết học lý thuyết (đối với học sinh khối 6, 9) hoặc đổi thành tiết bài tập (đối với khối 7 (chương trình bảng tính) và khối 8 (lập trình pascal)) cho các em rèn luyện tư duy. c) Mối quan hệ giữa các biện pháp: Tin học là một môn học không khó, nhưng đòi hỏi học sinh phải có điều kiện rèn luyện gõ bàn phím, tiếp xúc, sử dụng máy tính và phần mềm nhiều sẽ nhanh chóng tiến bộ; chỉ có chương trình tin học 8 về ngôn ngữ lập trình là đòi hỏi đòi hỏi sự gắn kết logic của các câu lệnh từ bài học 1 đến bài học cuối cùng trong sách giáo khoa, để có thể hiểu được chương trình; ngoài ra có những chương trình cần phải làm theo nhóm thì mới giải quyết được. Vì thế, việc học sinh DTTS mạnh dạn, tự tin trao đổi bài học cùng các bạn khác trong nhóm, trong lớp sẽ giúp cho các em có thể học tập tốt hơn; ngoài ra việc các em thường xuyên đến lớp thì mới có thể theo kịp kiến thức liền mạch (đặc biệt là tin học 8), thì mới giải quyết tốt bài tập. Đối với học sinh DTTS giáo viên không nên nóng vội đưa cho học sinh những bài tập, bài thực hành có tính phức tạp, mà cho học sinh thực hiện những bài toán cơ bản, những đoạn chương trình đơn giản để làm rõ chức năng của từng câu lệnh, đồng thời cho các em những bài tập, kiểm tra tương tự với dạng bài giáo viên đã làm, khi các em đã giải quyết thành thạo các bài tập quen thuộc, dần dần giáo viên cho các em làm quen với bài tập phức tạp hơn. Khi các em nắm rõ phần lý thuyết, ý nghĩa của những nút lệnh hay câu lệnh của phần mềm, bước cuối cùng giáo viên có thể cho các em học sinh thực hiện trên máy. Khi gặp bất kỳ vấn đề gì chỉ cần các em tự tin, mạnh dạn trao trổi với bạn bè, thầy cô giáo các em sẽ hiểu rõ hơn, yêu thích môn học hơn và yêu thích đến trường hơn, giúp giảm tỉ lệ bỏ học. Khi gặp bất kỳ bài toán nào, dạng nào đồi hỏi tư duy (lớp 7, 8), các em đều có thể sử các giải pháp trên, tức là phân tích bài toán đó thành 4 bước cơ bản (Xác định bài toán; Tìm thuật toán; Viết chương trình; Chạy thử và sửa đổi chương trình) và thực hiện giải bài toán theo các bước đều có thể giải quyết được bài toán và viết được chương trình. Giáo viên cần xây dựng kế hoạch kèm theo những giải pháp cụ thể áp dụng dành cho các em học sinh DTTS Ở những tiết kiểm tra lý thuyết, thực hành giáo viên cần có bộ đề phù hợp với khả năng, tư duy của các em học sinh DTTS, sau đó xin ý kiến chỉ đạo, khi các em đạt điểm tốt môn tin học, các em sẽ có động lực và cảm thấy yêu thích môn học này hơn. d) Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng: - Bản thân tôi đã trực tiếp vận dụng các giải pháp vào các lớp dạy do mình trực tiếp giảng dạy, thì thấy sáng kiến kinh nghiệm đã mang lại hiệu quả một cách thiết thực, chất lượng bộ môn tăng dần - Các em học sinh DTTS đã mạnh dạng hơn trong giao tiếp với giáo viên và bạn bè, mạnh dạn hơn trong phát biểu xây dựng bài, có thái độ học tập tích cực, chủ động, hơn, chất lượng học tập của các em cao hơn. - Các em học sinh DTTS đã yêu thích bộ môn tin học hơn, đặt biệt các em không còn trốn tiết, bỏ buổi. - Mỗi tiết học đều có những chuyển biến tích cực trong việc lĩnh hội kiến thức, kĩ năng thực thực đối với các em học sinh DTTS. Cụ thể, dù các em học sinh DTTS còn chưa hiểu rõ hết một số nút lệnh, công cụ bằng từ ngữ tiếng anh; tuy nhiên đa số các em học sinh phần nào nắm bắt được quy trình để khơi động máy tính, tắt máy tính đúng cách; thực hiện được thao tác tạo thư mục để lưu trữ tài liệu của mình; biết cách tạo tệp văn bản, tệp bảng tính theo yêu cầu trong sách giáo khoa, của giáo viên đề ra; viết được một chương trình hoàn chỉnh để giải các bài toán đơn giản (khối 8). Và nắm được các dạng bài toán cụ thể, chạy được chương trình và sữa được một số lỗi gặp trong Pascal. Vì thế đến chương câu lệnh có cấu trúc thì việc truyền đạt cũng tương đối thuận lợi, do đó tỉ lệ các em học sinh đạt điểm từ trung bình trở lên cao hơn. - Sáng kiến kinh nghiệm có ý nghĩa đóng góp về mặt lý luận. Dưới đây là bảng so sánh số lượng học sinh DTTS yếu kém môn tin học khối 6 (năm học 2017- 2018) mà tôi trực tiếp giảng dạy và tiến hành áp dụng sáng kiến này trong thực tế giảng dạy Kết quả đánh giá số lượng học sinh DTTS học lực yếu kém môn tin học 6 năm học 2017- 2018 LỚP SỐ HỌC SINH DÂN TỘC KHI CHƯA ÁP DỤNG SÁNG KIẾN ÁP DỤNG SÁNG KIẾN 6A1 6 5/6 1/6 6A2 5 5/5 1/5 6A3 0 0/0 0/0 6A4 5 5/5 1/5 6A5 5 4/5 0/5 6A6 6 5/6 2/6 6A7 6 4/5 0/5 Việc nghiên cứu này được thực hiện tại trường THCS Nguyễn Trường Tộ, Thị xã Buôn Hồ, Tỉnh ĐăkLăk. Kết quả khảo sát cho thấy khả năng tiếp thu của các em học sinh DTTS tăng rõ rệt. Với kết quả đạt được như trên có thể cho thấy tính hiệu quả của đề tài sáng kiến, và khẳng định được giá trị của việc gắn kết kiến thức từ đơn giản đến phức tạp, từ con người đến máy tính giúp các em định hình rõ hơn về lợi ích của việc sử dụng máy tính trong việc học tập và tính hiệu quả của phương pháp học tập để đạt được mức kiến thức cần thiết của môn học. Hi vọng với kết quả đạt được của sáng kiến này đối với bộ môn tin học, sẽ góp phần thúc đẩy sự yêu thích việc học tập môn tin học của các em đồng bào DTTS, qua đó thu hút sự ham học, ham đến lớp đến trường của các em, giúp giảm thiểu được tỉ lệ học sinh yếu kém và tỉ lệ học sinh DTTS bỏ học. Đồng thời có thể áp dụng rộng rãi không chỉ đối với bộ môn tin học, có thể áp dụng ở tất cả các môn học khác như Toán, tiếng Anh, PHẦN III - KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 1. KẾT LUẬN Tin học là một môn học không những đòi hỏi tính tính nhạy bén, khả năng tiếp thu, còn đòi hỏi các em phải học tốt môn tiếng Anh, để có thể hiểu được nghĩa của các nút lệnh trong chương trình; đặc biệt ở chương trình tin học 8 học sinh học về ngôn ngữ lập trình Pascal là môn học có cấu trúc, tức là đòi hỏi sự gắn kết logic của các câu lệnh từ bài học, 1 đến bài học cuối cùng trong sách giáo khoa, để có thể hiểu được chương trình và viết được chương trình đòi hỏi học sinh DTTS phải: 1. Mạnh dạn, tự tin trao đổi với bạn bè, giáo viên bộ môn. 2. Đi học chuyên cần để kiến thức không bị ngắt quãng. 3. Chăm chỉ thực hành trên lớp trong các tiết thực hành. 4. Siêng học từ vựng tiếng Anh để hiểu ý nghĩa các lệnh. 5. Đặc biệt đối với học sinh khối 8, cần: a. Nắm vững nội dung lý thuyết, cấu trúc và nguyên tắc hoạt động của các câu lệnh. b. Thực sự có niềm đam mê và thích học lập trình, phải đầu tư nhiều thời gian và thực hiện giải quyết bài toán thay vì chỉ đọc. c. Thực hiện giải quyết các bài toán từ mức độ dễ đến khó theo dựa trên những bài toán quen thuộc. d. Đối với giáo viên bộ môn tin học, cần xác định với học sinh DTTS do đó tính tư duy của các em không tốt bằng học sinh khác trong lớp, do đó không nên đòi hỏi các em lượng kiến thức quá nhiều, mà chỉ cho các em thực hiện giải quyết những bài toán quen thuộc, để các em nắm rõ cách giải khi gặp dạng bài toán đó; ngoài ra, các em học sinh DTTS thường hay ngại, thiếu mạnh dạn, thiếu tự tin, nên giáo viên bộ môn phải luôn có những câu hỏi gợi mở để các em dễ tìm thấy câu trả lời nhất, và luôn ưu tiên gọi các em trả lời, khi các em trả lời câu hỏi dù cho đúng hay sai, giáo viên cũng phải có lời khen, lời động viên khi các em tham gia phát biểu xây dựng bài; thường xuyên yêu cầu các em đọc nội dung sách giáo khoa để các em vừa trau dồi ngôn từ tiếng phổ thông, vừa có thể nắm được nội dung bài học. Đa số các em học sinh DTTS gia đình đều thiếu điều kiện, không thể sắm sửa máy vi tính cho các em học. Do đó, trong những giờ thực hành trên phòng máy, giáo viên luôn ưu tiên giành cho các em học sinh DTTS thời gian và máy tính để các em được thực hành, tiếp xúc với máy tính nhiều hơn; đồng thời xếp cặp cho học sinh DTTS ngồi cùng với bạn học khá trong lớp để có thể hỗ trợ cho các em. 2. KIẾN NGHỊ: Để hoàn thành sáng kiến này, đòi hỏi những sự nổ lực đầu tư về thời gian quan sát, điều chỉnh, nghiên cứu biện pháp để phù hợp với từng lớp, từng đối tượng học sinh, làm thế nào cho có hiệu quả. Ngoài ra còn có sự kết hợp nổ lực của học sinh, và vượt qua mọi khó khăn về cơ sở vật chất mới thực hiện đạt được kết quả trên. Để có thể tạo điều kiện cho các em học sinh có cơ hội phát triển tư duy nhiều hơn và để đề tài này đạt kết quả cao hơn, chúng tôi rất mong sự quan tâm, đầu tư nhiều hơn của các cấp cơ sở, chính quyền địa phương, hổ trợ về trang thiết bị máy tính, kịp thời sửa chữa, cập nhật cấu hình máy để các em có cơ hội tiếp xúc với máy tình nhiều hơn nữa. Ngoài ra nếu có điều kiện để các em có hướng phát triển tư duy, rất mong nhà trường cần tạo tủ sách về tin học, giúp các em tìm hiểu sâu, rộng hơn nữa về kiến thức máy tính, tin học. Trên đây là đề tài sáng kiến kinh nghiệm của tôi – giáo viên trực tiếp dạy tin học trường THCS Nguyễn Trường Tộ. Kính mong các thầy cô có sự đóng góp, điều chỉnh để đề tài sáng kiến này được hoàn thiện và có hiệu quả hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Người thực hiện Cao Thị Vân Anh TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] [2] [3] Nội dung, bài tập sách giáo khoa TIN HỌC DÀNH CHO TRUNG HỌC CƠ SỞ - QUYỂN 1, 2, 3, 4 LỜI NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN MỤC LỤC Nội dung Trang Phần I – Phần mở đầu 1 1. Lý do chọn đề tài 1 2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài 2 3. Đối tượng nghiên cứu 2 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 3 5. Phương pháp nghiên cứu 3 Phần II – Phần nội dung 3 1. Cơ sở lý luận 3 2. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu 3 a) Các nguyên nhân, yếu tố tác động 4 b) Phân tích đánh giá các vấn đề thực trạng đề tài đặt ra 6 3. Nội dung và hình thức của giải pháp 7 a) Mục tiêu của giải pháp 7 b) Nội dung và cách thực hiện giải pháp 7 c) Mối quan hệ giữa các biện pháp, giải pháp 15 d) Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng 16 Phần III – Kết luận, kiến nghị 17 1. Kết luận 17 2. Kiến nghị 18 Tài liệu tham khảo 19 Nhận xét của hội đồng chấm sáng kiến 20
File đính kèm:
sang_kien_kinh_nghiem_giai_phap_giup_cac_em_hoc_sinh_dan_toc.docx