Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp dạy tốt môn Tin học ở Lớp 3A TT Trường Tiểu Học Hương Nghịu

của mình với mong muốn góp phần trao đổi kinh nghiệm, chia sẻ học tập lẫn nhau để cùng tiến bộ. Đó cũng là nội dung, mục đích hướng tới của sáng kiến kinh nghiệm.
Tin học là ngành nghiên cứu về việc tự động hóa xử lý thông tin bởi một hệ thống máy tính cụ thể hoặc trừu tượng. Với cách hiểu hiện nay, tin học bao hàm tất cả các nghiên cứu và kỹ thuật có liên quan đến việc xử lý thông tin. Trong nghĩa thông dụng, tin học còn có thể bao hàm cả những gì liên quan đến các thiết bị máy tính hay các ứng dụng tin học văn phòng.
2.2. Thực trạng:
Một số thuận lợi và khó khăn khi thực hiện sáng kiến ở trường Tiểu học Hương Nghịu
2.2.1. Thuận lợi:
 Nhà trường:
- Tuy môn Tin học là một môn mới và là môn học tự chọn nhưng nhà trường đã tạo điều kiện để học sinh có thể học từ khối 3, mua sắm máy móc và trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học môn Tin học.
- Được sự ủng hộ của các cấp uỷ - UBND - các ban nghành, phụ huynh học sinh toàn trường hỗ trợ cơ sở vật chất cho nhà trường.
Giáo viên:
Giáo viên được đào tạo những kiến thức cơ bản về Tin học để đáp ứng yêu cầu cho dạy và học môn Tin học trong bậc Tiểu học.
Học sinh:
Vì là môn học trực quan, sinh động, môn học khám phá những lĩnh vực mới nên học sinh rất hứng thú học, nhất là những tiết thực hành.
2.2.2. Khó khăn:
 Nhà trường:
Trường Tiểu học Hương Nghịu đã có một phòng máy vi tính để cho học sinh học nhưng vẫn hạn chế về một số thiết bị như ít máy tính để học sinh thực hành. Vì vậy cũng gây một số khó khăn cho việc học tập của học sinh.
Trường Tiểu học Hương Nghịu là một trường ở vùng 3 khó khăn (theo quyết định của Uỷ ban dân tộc miền núi), là đơn vị trường mới đưa môn Tin học vào giảng dạy năm nay là năm thứ hai nên còn khá mới mẻ đối với nhiều học sinh, đặc biệt là học sinh khối lớp 3, tài liệu sách tham khảo ở thư viện chưa có.
Giáo viên:
Môn Tin học mới chỉ là môn tự chọn trong chương trình bậc Tiểu học nên chương trình và sự phân phối chương trình bước đầu có sự thống nhất và đang hoàn chỉnh. Hiện nay trên cùng một huyện nhưng đa số các trường vẫn chưa có đủ điều kiện để đưa môn học này vào chương trình học nên việc học tập và rút kinh nghiệm còn hạn chế.
Chưa xử lý hết các tình huống trong tiết dạy, việc tổ chức các hoạt động còn mang tính hình thức chưa phù hợp.
Tinh thần trách nhiệm chưa cao, không đánh giá đúng thực chất của lớp mình giảng dạy. Đây thực sự là vấn đề nóng, nhạy cảm, quyết liệt vì điều này liên quan đến chất lượng giảng dạy của giáo viên.
Học sinh:
Học sinh chưa có sách giáo khoa để học, các em chỉ được học những kiến thức thông qua bài giảng của giáo viên dạy trên lớp. Đa số các em học sinh chỉ được tiếp xúc với máy vi tính ở trường là chủ yếu, do đó sự tìm tòi và khám phá máy vi tính với các em còn hạn chế, nên việc học tập của học sinh vẫn còn mang tính chậm chạp.
Học sinh đi học không đều, có em đi học trong một tuần chỉ được 2-3 buổi.
Đời sống kinh tế của địa phương còn gặp nhiều khó khăn, rất ít học sinh ở nhà có máy vi tính.
Qua kiểm tra khảo sát chất lượng đầu năm, học sinh lớp 3A TT trường TH Hương Nghịu nhiều em chưa được nhìn thấy máy tính, chưa biết máy tính hoạt động như thế nào, và làm thế nào để thao tác được với máy tính.
Tổng số HS
Giỏi
Tỷ lệ
Khá
Tỷ lệ
TB
Tỷ lệ
Yếu
Tỷ lệ
Ghi chú
18
0
0 %
1
5,55 %
4
22,22%
13
72,22%

Bảng 1: Khảo sát chất lượng đầu năm học sinh lớp 3A TT trường TH Hương Nghịu
2.3. Một số biện pháp để dạy Tin học có hiệu quả hơn:
2.3.1. Biện pháp giáo dục ý thức học tập cho học sinh.
Giáo viên phải giáo dục ý thức học tập của học sinh ở bộ môn mình, tạo cho học sinh sự hứng thú trong học tập bộ môn từ đó sẽ giúp cho học sinh có ý thức vươn lên. Trong mỗi tiết dạy giáo viên nên liên hệ nhiều kiến thức vào thực tế để học sinh thấy được ứng dụng CNTT và tầm quan trọng của môn Tin học trong thực tiễn và tương lai sau này.
Phải tạo cho không khí lớp học thoải mái nhẹ nhàng, giáo viên phải làm cho học sinh thương yêu, tôn trọng mình. Giáo viên không nên dùng biện pháp mạnh khi học sinh không chép bài vì làm như thế học sinh sẽ không thu hoạch được gì.
Động viên đúng mức đối với học sinh chưa hoặc không làm bài tập, cho dù các em làm dù sai, trên cơ sở đó giáo viên có thể chỉ ra chỗ sai, chỗ thiếu cho từng học sinh. Bên cạnh đó khen ngợi, khích lệ kịp thời đối với từng học sinh, giáo viên  phải làm cho học sinh có lòng tin vào bản thân mình.
2.3.2. Biện pháp hướng dẫn học sinh quan sát kết hợp với thực hành.
Ngay từ bài học đầu tiên trong chương trình học Tin học, phải xác định rõ cho học sinh nhận biết các bộ phận của máy tính và tác dụng của các bộ phận đó bằng cách cho học sinh quan sát ngay trong giờ giảng lý thuyết.
Ví dụ: Bài làm quen với máy tính.
- Khi giáo viên giới thiệu bộ phận con chuột, giáo viên phải mô tả con chuột, có mấy loại chuột, trên thân chuột có những phím nào, chức năng của phím đó, tay đặt lên con chuột đó như thế nào.
- Học sinh quan sát con chuột rồi quan sát thao tác khi sử dụng chuột trong quá trình học tập. Biết kết hợp giữa giờ lý thuyết và thực hành sao cho phù hợp, không nên xem nhẹ giờ dạy lý thuyết thì mới thực hành tốt được cũng như khi học sinh thực hành tốt thì sẽ hiểu sâu hơn về lý thuyết.
Dựa trên khảo sát chất lượng đầu năm tôi đã dùng các biện pháp để kèm cặp giúp đỡ các em học sinh lớp 3A TT trường TH Hương Nghịu, đa số các em đã biết cách thao tác với máy tính, tắt - mở máy tính. Nhưng vẫn còn một số em thao tác con chậm, chưa biết thao tác. Nên kết quả kiểm tra giữa kỳ I như sau:
Tổng số HS
Giỏi
Tỷ lệ
Khá
Tỷ lệ
TB
Tỷ lệ
Yếu
Tỷ lệ
Ghi chú
18
2
11,11%
4
22,22%
8
44,44%
4
22,22%

Bảng 2: Chất lượng giữa kỳ I học HS lớp 3A TT trường TH Hương Nghịu.
- Thông qua việc thay đổi cách dạy qua từng tiết học giúp các em thay đổi không khí, để tiết học diễn ra nhẹ nhàng, đạt được hiệu quả tốt hơn.
- Việc cho học sinh học lý thuyết kết hợp thực hành giúp học sinh hiểu sâu bài hơn và tránh sự nhàm chán 
Giáo án minh hoạ.
VẼ ĐOẠN THẲNG
1. Mục tiêu.
a. Kiến thức:
Học sinh biết sử dụng công cụ \ để vẽ đoạn thẳng. Từ đó vận dụng để vẽ và trang trí các đoạn thẳng.
b. Kỹ năng:
Học sinh có kĩ năng vẽ đoạn thẳng nhanh, chính xác với phần mềm Paint.
c. Thái độ:
Học sinh có thái độ nghiêm túc trong học tập.
2. Chuẩn bị của GV và HS.
a. Chuẩn bị của GV: SGK, giáo án, đồ dùng dạy học
b. Chuẩn bị của HS: SGK, vở, đồ dùng học tập
3. Tiến trình bài dạy
a. Ổn định tổ chức lớp (1’)
b. Kiểm tra bài cũ (không)
Giới thiệu bài:(1’)
Làm thế nào để không cần thước kẻ và bút chúng ta vẫn có thể vẽ được các đoạn thẳng? Phần trả lời cho câu hỏi này chính là nội dung bài học ngày hôm nay.
c. Nội dung bài mới
Hoạt động của Thầy
Hoạt động của trò
Hoạt động 1: (8’)
? Muốn vẽ đường thẳng ta dùng công cụ nào?
? Muốn vẽ được hình vuông em phải làm thế nào?
GV chốt : Muốn vẽ được hình vuông chúng ta nối đoạn thẳng với nhau.
GV Gọi 1,2 học sinh lên làm thử.
GV Gọi 1 HS nhận xét
GV làm mẫu vẽ hình vuông
Hoạt động 2: (23’)
Bài 1: Vẽ hình tam giác, 3 cạnh có 3 màu khác nhau (đỏ, vàng, xanh) và tô màu hồng bên trong
? Bạn nào có thể nêu cho thầy cách thực hiện bài này?
- GV nhận xét và đưa ra cách làm.
- HS thực hành vào máy của mình.
- Gọi 1 HS làm tốt lên bảng thực hành.
- GV quan sát giúp đỡ, nhắc nhở học sinh yếu, tuyên dương những học sinh làm tốt.
- GV yêu cầu HS làm bài tập.
- Gọi 1 HS làm tốt lên bảng thực hành.
- GV quan sát giúp đỡ, nhắc nhở học sinh yếu, tuyên dương những học sinh làm tốt.
Bài 2: Vẽ cái thang hình 70 SGK Tr61
? Bài này có gì khác so với bài tập 1?
- GV chốt: Với bài tập này 2 cái chân các em không được kết hợp với phím Shift mà đặt đoạn thẳng dưới 1 góc chéo.
- Gọi 1 HS làm tốt lên thực hành.
- GV quan sát giúp đỡ học, nhắc nhở sinh yếu, tuyên dương những học sinh làm tốt.
Câu 3: (Dành cho HS khá giỏi) vẽ cái đình 
hình 71 Tr61 SGK
? Bạn nào có thể cho thầy biết cách vẽ bài này?
- GV Gọi 1,2 HS nhận xét.
- GV hướng dẫn vẽ
- HS khá giỏi thực hành trên máy
I. Giới thiệu lại cách nối các đoạn thẳng.
- HS trả lời.
- 1 HS nhận xét.
- HS trả lời : ta nối các đoạn
thẳng để tạo thành hình vuông.
- 1,2 HS nhận xét
- Chú ý.
- HS thực hiện trên máy GV.
- Nhận xét.
- Chú ý quan sát máy chiếu.
II. Thực hành vẽ các hình theo mẫu.
- HS trả lời.
- Nhận xét.
- Chú ý quan sát máy chiếu
- 1 HS làm tốt lên thực hành.
- HS chú ý.
- HS khá giỏi thực hành.
- HS trả lời.
- 1,2 HS nhận xét.
- HS chú ý quan sát.
- HS đọc đề bài SGK.
- HS trả lời.
- 1,2 HS nhận xét.
- Thực hành.
- 1 HS làm tốt lên bảng làm
- HS ở dưới chú ý quan sát.
d. Củng cố, dặn dò (2’)
- Bài học: Nắm được các bước thực hiện khi vẽ đoạn thẳng.
- Bài mới: Tiết sau thực hành vẽ đoạn thẳng.
2.3.3. Biện pháp sưu tầm một số trò chơi có ích để rèn luyện về cách sử dụng chuột (Sticks), luyện ngón khi sử dụng bàn phím (Mario Typing), phần mềm luyện tư duy, tính toán, nhanh nhạy, giải trí.
2.3.4. Biện pháp hệ thống các bài tập thực hành, các bài tập phù hợp với nội dung của bài giảng, học sinh ứng dụng môn Mỹ thuật, học được từ môn Mỹ Thuật để vẽ những hình ảnh sao cho sinh động, hài hoà thẩm mĩ.
Ví dụ: Bài em tập vẽ.
Giáo viên dạy tô màu nền bằng chuột phải chuột, và tô màu vẽ bằng nút trái chuột nhưng học sinh chưa hiểu được màu sẽ được tô như thế nào. Chỉ khi thực hành học sinh mới thực sự hiểu rằng tô màu nền ta nhấn nút chuột phải, khi tô màu vẽ ta nhấn nút chuột trái.
- Giáo viên nên tận dụng những phương tiện sẵn có của môn Tin học áp dụng vào trong giảng dạy lý thuyết để học sinh dễ quan sát và nhận biết, giúp cho buổi thực hành có hiệu quả hơn.
Ví dụ: Bài tập tô màu bằng màu nền.
Giáo viên giao bài tập thực hành, sau đó hướng dẫn (theo nhóm) trực tiếp trên máy cho học sinh dễ quan sát thao tác của giáo viên, trong khi thực hành, nếu em học sinh nào chưa thực hành được, giáo viên lại hướng dẫn cho em đó hoặc bắt tay em đó và hướng dẫn các thao tác.
Các bài tập không quá dài, nâng dần từ mức đơn giản đến phức tạp, ngoài ra giáo viên cũng phải kết hợp những bài đã học trước để học sinh ôn lại và vận dụng tô màu một cách có hệ thống.
Ở hình a là một chiếc thuyền chưa được tô màu, học sinh phải vận dụng kiến thức đã học để tô màu bằng màu nền như hình b. Ngoài kiến thức tô màu học sinh phải vận dụng cách phóng to thu nhỏ để tô vào những chỗ nhỏ nhất.
Qua kiểm tra giữa kỳ I tôi đã dùng các biện pháp để giúp đỡ các em, các em đã biết sử dụng máy tính, thao tác nhanh hơn và thành thạo hơn. Nhưng bên cạnh đó vẫn còn chậm khi thao tác với máy tính, nên kết quả kiểm tra cuối kỳ I như sau:
Tổng số HS
Giỏi
Tỷ lệ
Khá
Tỷ lệ
TB
Tỷ lệ
Yếu
Tỷ lệ
Ghi chú
18
4
22,22%
5
27,77%
9
50,00%




Bảng 3: Chất lượng cuối kỳ I học sinh lớp 3A TT trường TH Hương Nghịu
2.3.5. Biện pháp hướng dẫn học sinh tập soạn thảo văn bản trên máy tính, phân công các nhóm làm bài thực hành sau đó các nhóm tự chấm điểm.
Ví dụ: Tập gõ nội dung bài thơ sau:
Vui sao khi chom vao he
Xon xao tieng se tieng ve bao mua
Ron rang la mot con mua
Tren dong bong lua cũng vua uon cau
Trần Đăng Khoa
2.3.6. Biện pháp trong giờ thực hành giáo viên nên tạo sự tranh đua giữa các nhóm bằng cách phân công các nhóm làm bài thực hành, sau đó các nhóm nhận xét chấm điểm (dưới sự chỉ dẫn của giáo viên) của nhau để tạo được sự hào hứng học tập và sáng tạo trong quá trình thực hành.
2.3.7. Biện pháp tận dụng những nguồn tài nguyên sẵn có của máy vi tính, hoặc truy cập mạng để tìm kiếm thông tin, tìm kiếm tài nguyên trên Internet phục vụ cho quá trình dạy và học.
Muốn có giờ dạy đạt hiệu quả cao, bản thân mỗi giáo viên dạy Tin học nhận thức được cần phải có kế hoạch bồi dưỡng Tin học cho bản thân bằng cách tự tìm tòi, tham khảo các tài liệu có liên quan và có thể học tập các đồng nghiệp của trường bạn.
Bên cạnh tìm hiểu kiến thức về Tin học, giáo viên cũng phải tìm hiểu các kiến thức khác như văn hoá, kinh tế, chính trị, xã hội để tự nâng cao nhận thức của bản thân.
2.4. Hiệu quả:
Qua kết quả học kỳ I tôi đã kèm cặp các em chưa biết thao tác hay thao tác vẫn còn chậm, tôi thấy các em đã có sự tiến bộ hơn so với kỳ I, kết quả kiểm tra giữa kỳ II như sau:
Tổng số HS
Giỏi
Tỷ lệ
Khá
Tỷ lệ
TB
Tỷ lệ
Yếu
Tỷ lệ
Ghi chú
18
4
22,22%
8
44,44%
6
33,33%



Bảng 4: Chất lượng giữa kỳ II học sinh lớp 3A TT trường TH Hương Nghịu
Từ bảng kết quả trên cho thấy các biện pháp áp dụng vào việc dạy học Tin học ở lớp 3A TT trường TH Hương Nghịu đã trình bày ở trên các em không những nắm vững kiến thức mà còn thấy các em học tập phấn khởi hơn, tiếp thu bài nhanh, có chất lượng.
Qua kiểm tra giữa kỳ II tôi thấy một số ít học sinh thao tác với máy tính vẫn còn chậm, nên tôi vẫn đang dùng các biện pháp để kèm cặp các em, giúp đỡ các em để các em học sinh tiếp thu bài nhanh hơn, thao tác với máy tính nhanh, chơi một số trò chơi nhanh, có chất lượng hơn.
Tổng số HS
Giỏi
Tỷ lệ
Khá
Tỷ lệ
TB
Tỷ lệ
Yếu
Tỷ lệ
Ghi chú
18
5
27,77%
9
50,00%
4
22,22%
0
0%

Bảng 5: Chất lượng cuối năm học học sinh lớp 3A TT trường TH Hương Nghịu
Từ bảng kết quả trên cho thấy các biện pháp áp dụng vào việc dạy học Tin học ở lớp 3A TT trường TH Hương Nghịu đã trình bày ở trên giúp các em không những nắm vững được kiến thức cơ bản về tin học mà còn giúp các em học tập phấn khởi hơn, tiếp thu bài nhanh hơn, có chất lượng hơn.
3. KẾT LUẬN
Trên đây là một số biện pháp dạy tốt tin học ở lớp 3A TT trường TH Hương Nghịu nhằm nâng dần chất lượng học sinh học môn Tin học. Là một giáo viên thì chắc hẳn ai cũng muốn học sinh của mình học giỏi, chính vì thế mỗi giáo viên phải không ngừng học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, tìm tòi hơn nữa, tìm ra nhiều biện pháp để giáo dục học sinh của mình học tập tốt hơn đặc biệt là đối với học sinh học môn Tin học.
3.1. Bài học kinh nghiệm.
- Tìm tòi sáng tạo cách dạy, cách học tạo sự hứng thú tiếp thu bài cho học sinh.
- Yêu nghề, mến trẻ, nâng cao tay nghề nghiệp vụ.
- Thăm lớp, dự giờ, học tập phương pháp giảng dạy các bộ môn khác.
- Thực hiện tốt các quy định của ngành đề ra.
- Người thầy trước hết phải là người thực sự say sưa với chuyên môn, thực sự tâm huyết với nghề nghiệp.
- Hiểu rõ vai trò quan trọng của việc sử dụng đồ dùng dạy học và truyền đạt kiến thức cho học sinh dễ hiểu nhất.
- Tích cực đào sâu nghiên cứu học hỏi ở đồng nghiệp để có kinh nghiệm dạy cho tốt hơn.
3.2. Những ý kiến đề xuất.
Nhằm giúp cho công tác dạy và học ngày càng thu được kết quả tốt, tôi rất mong các ban ngành, các cấp lãnh đạo không ngừng quan tâm tạo điều kiện hơn nữa cho ngành giáo dục nói chung và bộ môn Tin học nói riêng.
Trên đây là một số biện pháp tôi đã áp dụng vào dạy tin học lớp 3A TT trường TH Hương Nghịu, tuy bản thân đã rất tích cực nghiên cứu tìm tòi song vẫn còn có những hạn chế nhất định. Tôi rất mong được sự đóng góp ý kiến của hội đồng trường và hội đồng khoa học các cấp để sáng kiến của tôi đạt được hiệu quả cao hơn.
3.3. Tài liệu tham khảo.
- Sách giáo khoa Tin hoc quyển 1, sách giáo viên quyển 1.
- Bài tập Tin học quyển 1 – Lê Thị Hồng Loan – NXBVHTT – 2009
- Tài liệu tham khảo học tập Tin học – Huỳnh Kim Sen – NXBGD – 2010
- Các website có liên quan:  
Người thực hiện
 Lò Văn Diên