Sáng kiến kinh nghiệm Một số phương pháp dạy tốt môn tin học lớp 4

ưng lúc diễn đạt còn nhiều lúng túng.
	- Chưa theo sát các em trong lúc các em thực hành.
	+ Học sinh:
	- Đa số các em ở vùng nông thôn còn nghèo nên không có điều kiện mua máy tính chỉ được học ở trường nên các em rất thích học nhưng do lức tuổi này là lứa tuổi thích đùa giỡn nên một số em hay đùa nghịch.
	- Được sự quan tâm của các cấp cũng như lãnh đạo nhà trường nhưng do kinh phí còn hạn chế.
* Nhận định chung về ưu – khuyết điểm:
a. Ưu điểm:
	+ Giáo viên:
	- Được sự quan tâm và giúp đỡ rất nhiệt tình của lãnh đạo nhà trưòng cũng như đồng nghiệp.
	- Chuẩn bị bài ở nhà đầy đủ.
	 - Xác định yêu cầu, nhiệm vụ của từng bài.
	- Rất tận tình truyền thụ kiến thức. 
	- Sử dụng đồ dùng dạy học, tranh ảnh minh họa.
	+ Học sinh:
	 - Hiểu được nội dung bài.
	 - Tập trung lắng nghe khi giáo viên giảng. 
	 - Chất lượng học sinh đầu năm tương đối ổn định.
	 - Tài liệu học tập khá đầy đủ.
	 - Phụ huynh học sinh rất thích cho con mình học Tin học.
	b. Khuyết điểm:
	+ Giáo viên:
	- Chưa thực hiện theo phương pháp lấy người học làm trung tâm.
	- Cách truyền thụ kiến thức còn hạn chế.
	- Phân bố thời gian chưa hợp lý.
	- Các em chưa mạnh dạn trong quá trình thực hành. 
	+ Học sinh:
- Chủ yếu các em nghe và thực hành tại lớp về nhà không có điều kiện thực hành thêm.
- Các em chưa mạnh dạn nêu ý kiến, đóng góp ý kiến.
	- Chưa thật bị thu hút vào bài giảng còn lo ra.
	- Về nhà các em không có ai hướng dẫn thêm.
	c. Nguyên nhân:
	+ Giáo viên:
	- Tuy có tham khảo những phương pháp dạy hiện đại nhưng chưa thật sự hiểu và áp dụng các phương pháp dạy học hiện đại.
	- Dạy rất tận tình nhưng cách truyền thụ cho các em còn nhiều lúng túng nên dẫn đến thiếu xót, phân bố thời gian không hợp lý.
	- Giáo viên chỉ nêu ra gợi ý sau đó cho các em thực hành chứ chưa thực sự lắng nghe ý kiến các em.
	+ Học sinh:
	- Các em còn nhỏ nên hay mê chơi không chú ý vào bài học.
	- Chưa thấy được tầm quan trọng của môn học này nên còn lơ là trong việc học.
	- Đa số phụ huynh học sinh ít được học môn Tin học nên không thể hướng dẫn con em mình.	
	 Do môn Tin học là môn mới đưa vào chưong trình giảng dạy nên trong quá trình giảng dạy môn Tin học ở các lớp trong khối Bốn luôn tồn tại những ưu điểm, khuyết điểm khác nhau. Do đó tôi luôn tự học hỏi, dự giờ rút kinh nghiệm để góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy, nâng cao chất lượng học sinh, giúp các em sử dụng máy tính thành thạo hơn.
IV. Một số biện pháp để dạy tin học có hiệu quả hơn:
1. Giáo viên có kế hoạch bài dạy, xây dựng ý tưởng, thiết kế bài dạy phù hợp:
- Giáo viên biết kết hợp giữa giờ lý thuyết và thực hành sao cho phù hợp, không nên xem nhẹ giờ dạy lý thuyết thì mới thực hành tốt được cũng như khi học sinh thực hành tốt thì sẽ hiểu sâu hơn về lý thuyết.
Ví dụ: Khi học bài các thao tác với tệp tin văn bản (khối 4). Giáo viên dạy phần lưu văn bản, mở văn bản. khi học lý thuyết học sinh mới chỉ hiểu là lưu văn bản vào trong máy là để văn bản đó không bị mất đi, có thể mở ra được. Nhưng đến khi thực hành học sinh mới thực sự hiểu rằng khi lưu văn bản đó luôn luôn được lưu trữ và tồn tại trong máy, có thể mở ra bất cứ lúc nào để chỉnh, xem và chỉnh sửa.
- Giáo viên nên tận dụng những phương tiện sẵn có của môn tin học áp dụng vào trong giảng dạy lý thuyết để học sinh dễ quan sát và nhận biết, giúp cho buổi học thực hành của hiệu quả hơn.
Qua đợt khảo sát đầu năm học học với học sinh khối 4 (lớp 41 và lớp 42) dạy bài 3: Cỡ chữ và phông chữ. Lớp 41 dạy có sử dụng đồ dùng trực quan bằng máy tính, thao tác trên máy tính. Còn lớp 42 dạy sử dụng đồ dùng trực quan bằng tranh ảnh miêu tả hình ảnh trong máy tính.
Khi tổng hợp kết quả thu được:
Mức độ thao tác
Lớp 41
Lớp 42
Số HS
Tỉ lệ
Số HS
Tỉ lệ
Thao tác nhanh
9/28
39%
8/24
23%
Thao tác chậm
13/28
34%
15/24
43%
Chưa biết thao tác
10/28
27%
13/24
34%

Khi dạy thực hành, giáo viên giao bài tập cho học sinh một cách cụ thể, rõ ràng và kết hợp cả những kiến thức của bài học trước, hướng dẫn theo từng nhóm cho các em phân tích yêu cầu của bài và để đạt được bài như yêu cầu thì các em phải làm những công việc gì trước khi học sinh làm để học sinh quan sát và thực hành chính xác và nhanh hơn.
Ví dụ: Dạy bài vẽ đường thẳng, giáo viên giao bài tập thực hành cho từng nhóm, sau đó hướng dẫn (theo nhóm) phân tích, kế đến giáo viên trực tiếp trên máy cho học sinh dễ quan sát thao tác của cô và lời nói của cô. Trong khi thực hành, nếu em học sinh nào chưa thực hành được, giáo viên lại hướng dẫn cho em đó hoặc cầm tay em đó và hướng dẫn các thao tác.
Bài 2: Vẽ hình chữ nhật, hình vuông (thực hành)
- Đầu tiên chia lớp thành 4-5 nhóm.
- Yêu cầu các nhóm phân tích xem để hoàn tất chiếc tivi (T5/21 – SGKTH4) thì :
+ Các em cần vẽ những gì?
+ Sử dụng những công cụ nào để vẽ?
+ Có cần sao chép hình nào không?
+ Thực hiện phối màu như thế nào cho hợp lý hay em thích màu như hình mẫu.
	- Sau khi các nhóm xác định xong gọi một vài nhóm trình bày.
	- Nhận xét và bắt đầu cho các em bắt tay vào vẽ. 
2. Hệ thống các bài tập thực hành, các bài tập phù hợp với nội dung của bài giảng, liên hệ với một số môn học khác trong chương trình học của các em. 
- Các bài tập không quá dài, nâng dần từ mức đơn giản đến phức tạp giúp phát triển năng lực các em, ngoài ra giáo viên cũng phải kết hợp những bài đã học trước để học sinh ôn lại và vận dụng vẽ một cách có hệ thống.
Ví dụ: Trong một ca thực hành với bài 3: Sao chép hình:
Ở hình trên ngoài vẽ hình vuông ra học sinh còn phải sử dụng công cụ vẽ cần thiết đã học để vẽ và trang trí cho các hoa văn của hình vuông trên. Từ hình vuông trên các em sẽ liên tưởng đến bài học trang trí hình vuông (Môn mỹ thuật lớp 4) và sáng tạo kết hợp với bài mới để vẽ một số hình vuông khác theo trì tưởng tượng của các em.
3. Trong giờ thực hành giáo viên nên tạo sự tranh đua giữa các nhóm bằng cách phân công các nhóm làm bài thực hành mỗi nhóm có một nhóm trưởng, sau đó các nhóm nhận xét, chấm điểm (dưới sự chỉ dẫn của giáo viên) của nhau để tạo được sự hào hứng học tập và sáng tạo trong quá trình thực hành.
Ví Dụ: Bài 3: Vẽ hình chữ nhật, hình vuông
Gv yêu cầu các em trang trí hình vuông theo mẫu
	- Chia lớp làm 04 nhóm, mỗi nhóm cử 01 bạn làm nhóm trưởng
	- Các em của mỗi nhóm tranh thủ vẽ, nếu bạn nào vẽ hay ở phần nào thì nhóm trưởng phân công bạn đến giúp sau đó trở về hoàn thành tiếp bài của mình.
	- Như thế thì tất cả các bạn trong nhóm đều vẽ tốt.
	- GV đến kiểm tra từng nhóm nếu nhóm nào tất cả các bạn đều làm được thì nhóm đó thắng
4. Tận dụng những nguồn tài nguyên sẵn có của máy vi tính, hoặc truy cập mạng để tìm kiếm thông tin, tìm kiếm tài nguyên trên Internet phục vụ cho quá trình dạy và học.
- Như bài: Vẽ hình e-líp, hình tròn
- Thưòng thì trường tiểu học chưa có máy chiếu nên giáo viên minh hoạ trên máy tính cho các em xem có thể một số em không thấy rõ nên thực hành vẽ không chính xác.
- Nếu sử dụng phần mềm NetOpSchool và NetOpTeacher đưa bài trình chiếu xuống cho học sinh quan sát trực tiếp thì hiệu quả cao hơn và có thể thấy học sinh nào thực hành chậm hoặc chưa chính xác và xuống hướng dẫn ngay.
5. Sưu tầm một số trò chơi có ích để rèn luyện về cách sử dụng chuột (cờ caro), luyện ngón khi sử dụng bàn phím (Mario Typing), phần mềm luyện tư duy, tính toán, nhanh nhạy, giải trí (Solitare, minesweeper), một số cuộc thi cho các em giỏi (Violympic)
6. Giáo viên có kế hoạch bồi dưỡng để nâng cao kiến thức bản thân đáp ứng được những yêu cầu đổi mới, cập nhật thông tin một cách đầy đủ, chính xác.
Muốn có giờ dạy đạt hiệu quả cao, bản thân mỗi giáo viên dạy Tin học nhận thức được cần phải có kế hoạch bồi dưỡng Tin học cho bản thân bằng cách tự tìm tòi, tham khảo các tài liệu có liên quan và có thể học hỏi kinh nghiệm các đồng nghiệp của trường bạn.
Bên cạnh tìm hiểu kiến thức về Tin học, giáo viên cũng phải tìm hiểu các kiến thức khác như văn hoá, kinh tế, chính trị, xã hội, về tâm lý trẻ nhỏ để tự nâng cao nhận thức của bản thân và dạy các em bằng sự yêu mến hơn.
IV – Thực nghiệm:
IV.1 Mục đích của thực nghiệm:
Đưa nội dung và phương pháp nghiên cứu về “Một số phương pháp dạy tốt môn Tin học lớp Bốn ” mà tác giả nghiên cứu xuống thực nghiệm xem kết quả đạt được như thế nào?	 
IV.2 – Nội dung thực nghiệm:
Tiết 1: Bài 1: Vì sao phải tập gõ 10 ngón?
Tiết 2: Bài 3: Sử dụng phím Shift 
IV.3 – Phương pháp thực nghiệm:
Sử dụng các phương pháp:
	- Phỏng vấn học sinh khối 4.
- Kiểm tra việc học tập của học sinh (bài cũ, bài mới)
	- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: 
	- Phương pháp điều tra:
- Phương pháp quan sát:
- Thăm lớp, dự giờ.
 - Phương pháp kiểm tra đánh giá, tổng kết kinh nghiệm.
IV.4 – Thời gian thực nghiệm: 
	- 11-12/2011: Làm thực nghiệm.
 Tiết dạy thực nghiệm 
Tiết 2:
	 Bài 1: Vì sao phải tập gõ 10 ngón?
	 Ngày dạy:08/11/2011 
	 Lớp: 41 
	Giáo viên: Lê Thị Hồng Cúc
	Tiết 2: 
	Bài 3: Sử dụng phím Shift 
	Ngày dạy: 21/11/2011
	Lớp: 42 
	Giáo viên: Lê Thị Hồng Cúc
IV.5 – Đối tượng thực nghiệm:
	- Học sinh khối 4(41, 42) trường Tiểu học Long Vĩnh.
IV.6 – Kết quả thực nghiệm:
Qua các tiết dạy thực nghiệm, dự giờ đồng nghiệp tôi nhận thấy việc ứng dụng các phương pháp dạy học đa dạng, phong phú và tiên tiến là cần thiết. Với việc thực nghiệm phương pháp trên các em học sinh (HS) đã có những thay đổi trong quá trình thực hành cũng như cách tiếp thu bài. Tuy các em rất thích học môn Tin học nhưng mà việc tiếp thu kiến thức nhất là thực hành lại khó nên tôi đã áp dụng phương pháp trên thì việc tiếp thu kiến thức mới và áp dụng vào bài thực hành của các em có sự thay đổi, các em đã bị thu hút bởi những hình ảnh minh hoạ thú vị, quan sát trực tiếp trên máy tính. Tôi luôn để các em tự thắc mắc và nêu câu hỏi đối với bài thực hành sau đó tôi mới giải đáp vì thế học sinh hứng thú đam mê với bộ môn hơn và lẽ tất nhiên là sẽ học tốt hơn trước. Số lượng HS khá, giỏi tăng lên, số lượng HS yếu kém giảm. Kết quả cụ thể là:
Mức độ thao tác
Lớp
Trước khi thực hiện chuyên đề
Sau khi thực hiện chuyên đề
Số Hs
Tỷ lệ
Số Hs
Tỷ lệ

Lớp 41
28

28

Thao tác nhanh, đúng

5/28
17.9%
8/28
28.6%
Thao tác đúng

12/28
42.9%
15/28
53.6%
Thao tác chậm

9/28
32.1%
5/28
17.8%
Chưa biết thao tác

2/28
7.1%
0/28
0%

Lớp 42
24

24

Thao tác nhanh, đúng

4/24
16.7%
8/24
33.4%
Thao tác đúng

7/24
29.2%
11/24
45.8%
Thao tác chậm

10/24
41.6%
5/24
20.8%
Chưa biết thao tác

3/24
12.5%
0/24
0%
	 
Lớp
Sĩ số
Tiết
Kết quả khảo
sát ban đầu
Kết quả sau
khi thực nghiệm
Giỏi
Khá
TB
Yếu
Giỏi
Khá
TB
Yếu
41
28
1
10.7%
32.1%
42.9%
14.3%
28.5%
53.6%
14.3 %
3.6%
42
24
1
16.7%
33.3%
37.5%
12.5%
25%
50%
20.8%
4.2%

Như vậy qua kết quả thực nghiệm ta thấy các đề xuất trên phù hợp với học sinh khối 4.	
PHẦN C – KẾT LUẬN 
I – Những kết quả đạt được:
Trên cơ sở xác định cơ sở lí luận và phân tích những thuận lợi, khó khăn của giáo viên (GV) và HS trong quá trình dạy Tin học lớp 4. Chúng tôi đã đề ra được một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học đồng thời qua quá trình tiến hành dạy thử nghiệm ở khối 4 trường TH Long Vĩnh Gò Công Tây – Tiền Giang thì tôi thấy HS đều có sự tiến bộ, giờ học diễn ra nhẹ nhàng, tự nhiên, HS không còn có cảm giác ngại thực hành mà tranh nhau xung phong trả lời lý thuyết cũng như luyện tập thực hành. Các em tham gia vào các hoạt động cần cù, vô tư, hào hứng do đó hiệu quả đạt rất cao. Như vậy với những biện pháp đã đề xuất đảm bảo được việc thực hiện đúng theo tinh thần đổi mới phương pháp dạy học, đảm bảo các nguyên tắc của việc dạy học nói chung và của môn Tin học nói riêng chứng tỏ tính đúng đắn của đề tài.
II – Bài học kinh nghiệm:
- Mục đích của việc dạy Tin học là giúp cho HS phát triển kỹ năng sử dụng máy tính trong môn học cũng như áp dụng vào những môn học khác nghe nói (đặc biệt là kỹ năng thực hành sử dụng các công cụ) phù hợp với trình độ và lứa tuổi của HS, giúp HS có điều kiện và trao đổi thông tin, nâng cao trình độ Tin học, có hiểu biết thêm về môn Tin học này.
- Bài học thì gồm 2 phần lý thuyết và thực hành. GV cần vận dụng linh hoạt giữa lý thuyết và thực hành để giúp HS nắm bài tốt hơn, từ đó thực hành tốt hơn và nắm lại kiến thức sâu sắc.
- Đưa các hoạt động thực hành nhóm vào tiết thực hành, cho 01 HS giỏi làm nhóm trưởng và hướng dẫn những bạn thực hành còn chưa tốt.
- Có rất nhiều thủ thuật để giới thiệu một bài mới cho các em học sinh. Nhiệm vụ của người GV là tuỳ thuộc vào trình độ cụ thể của HS, biết vận dụng một cách linh hoạt các thủ thuật khác nhau vào việc dạy lý thuyết cũng như thực hành để đạt được mục đích cuối cùng là giúp HS vận dụng được những lý thuyết đã học vào thực hành tốt và giúp một số HS giỏi phát triển một cách đa dạng phong phú cho bày thực hành.
Với tinh thần cần mẫn nghiên cứu, học hỏi kinh ngiệm từ đồng nghiệp và các thế hệ trước tôi, tôi đã mạnh dạn nghiên cứu đề tài "Một số phương pháp dạy tốt môn Tin học lớp Bốn". Tuy nhiên biện pháp bao giờ cũng là công cụ, yếu tố con người mới là quyết định cụ thể là: lòng nhiệt tình, yêu nghề hăng say với công việc, mến trẻ của GV và sự cần cù, ham học hỏi cầu tiến của HS sẽ làm nên thành công của tiết dạy.
Trên đây chỉ là một số phương pháp mà tôi đã sử dụng khi Tin học, những phương pháp đó đã mang lại kết quả trong tiết dạy. Tuy nhiên, nó cũng chưa thể tốt là tròn trịa được, bởi vì đối với hôm qua, hôm nay như thế là tốt nhưng với những ngày sau nữa... chắc chắn phải mở rộng, sáng tạo nhiều hơn để phù hợp và đảm bảo yêu cầu với phương pháp giáo dục mới.
III – Đề xuất và kiến nghị:
Trên đây là một số việc làm nhỏ mà tôi đã vận dụng trong quá trình giảng dạy ở lớp mình phụ trách và đạt kết quả. Tôi kính mong sự đầu tư thiết bị, đồ dùng dạy học, tài liệu, mở chuyên đề, cho giáo viên đi học tập huấn để giúp bản thân tôi tích luỹ được thêm nhiều kinh nghiệm giảng dạy và dạy học đạt kết quả cao nhất đáp ứng được yêu cầu giáo dục hiện nay.
Kính mong được sự đóng góp trao đổi từ các đồng chí, đồng nghiệp và các chuyên viên để bản thân tôi ngày một tiến bộ và đề tài đạt hiệu quả cao nhất góp phần vào công cuộc Giáo dục và Đào tạo đưa Tin học đến gần với các em, thâm nhập vào cuộc sống và giúp các em tiếp cận với khoa học công nghệ trong thời kỳ hội nhập quốc tế.
Từ bảng kết quả trên cho thấy các biện pháp áp dụng vào việc dạy học Tin học lớp 4 đã trình bày ở trên các em không những nắm chắc kiến thức mà còn thấy các em học tập phấn khởi hơn, tiếp thu bài nhanh hơn, thực hành đạt yêu cầu hơn.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT
Tên tác giả
Tên tài liệu
Nhà xuất bản
1
Dự án phát triển giáo viên Tiểu học-Bộ Giáo dục và đào tạo
Đổi mới phương pháp dạy học ở Tiểu học.
Nhà xuất bản giáo dục
2
Nhóm tác giả biên soạn
 Tài liệu Bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên Tiểu học
Nhà xuất bản Giáo dục.
5
Bộ GD - ĐT
 Thông tư 32
Bộ GD-ĐT
6
Nhóm tác giả biên soạn
Một số kĩ thuật nhằm giúp cho giáo viên giải quyết những khó khăn cho học sinh tiểu họctrong học tập

Phòng tiểu học – mầm non
7

Một số tài liệu hỗ trợ khác trên internet

8
PGS. Trần Trọng Thủy
Sinh lí học trẻ em
Dự án phát triển giáo viên Tiểu học-Bộ GD- ĐT.
- Nhà xuất bản giáo dục – Nhà xuất bản Đại học sư phạm.

MỤC LỤC