Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp nâng cao chất lượng môn Tin học ở trường Tiểu học

BÁO CÁO
 BIỆN PHÁP NÂNG CAO SỰ HỨNG THÚ, SÁNG TẠO TRONG GIẢNG DẠY MÔN TIN HỌC CẤP TIỂU HỌC

Họ và tên giáo viên: HỒ THỊ YẾN
Dạy môn: Tin học
I. ĐẶT VẤN ĐỀ 
Với nền công nghệ phát triển như vũ bão hiện nay, nếu không nắm chắc các kiến thức tin học, công nghệ thông tin bạn sẽ trở nên lạc hậu. Và đặc biệt hơn, đối với những học sinh tiểu học, những chủ nhân tương lai của đất nước lại cần nắm rõ về các kiến thức tin học hơn nữa.  Trong xu thế đổi mới nền giáo dục nước nhà, giáo dục Tiểu học đang dần có những chuyển biến tích cực nhằm đạt mục tiêu chung của nền giáo dục hiện đại. Cùng với đó, môn Tin học cũng là một trong những môn học có nhiều sự đổi mới do tính thực tiễn cao. Bên cạnh đó Tin học là môn học khá khô khan đối với các em học sinh nhưng sau một thời gian học tiếp xúc, các em say mê hứng thú, yêu thích môn học, do vậy tôi luôn tạo cho các em sự tò mò mới mẻ, nhất là trong giờ lý thuyết và cả giờ thực hành, các em biết vận dụng vào các môn học khác, đặc biệt là phương tiện hữu ích trong việc tìm tòi kiến thức mới, vận dụng thử sức với các cuộc thi trên máy tính. 
Qua quá trình thực dạy, tôi đã đúc kết được một số kinh nghiệm khi dạy phân môn Tin học đó là môn học đỏi hỏi học sinh phải có khả năng sáng tạo, kĩ năng phân tích bài toán, có tính tư duy một cách tích cực, linh hoạt và logic, học sinh phải biết áp dụng huy động tất cả khả năng đã có vào tình huống để giải quyết vấn đề. Để tạo nền móng cơ sở ban đầu cho những phần nâng cao trong các cấp học tiếp theo. 
II. THỰC TRẠNG 
1. Thực tế tại đơn vị 
Đa số học sinh tại trường tôi khả năng tư duy và logic còn hạn chế, tiếp nhận kiến thức một cách thụ động, chưa phát huy hết khả năng sáng tạo trong học tập.
Từ thực tế trên, tôi vô cùng trăn trở làm thế nào để học sinh có được tiết học một cách hấp dẫn, hiệu quả? Các em sẽ không nhàm chán, căng thẳng khi đến những giờ học? Các em thực sự thoải mái “học mà vui, vui mà học”. Chính vì vậy mà tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “Biện pháp nâng cao sự hứng thú sáng tạo trong giảng dạy môn tin học cấp tiểu học”. Qua biện pháp này sẽ giúp các em hứng thú và yêu thích và sáng tạo hơn trong môn học.
2. Vai trò của biện pháp góp phần nâng cao chất lượng trong công tác giảng dạy
Đây là đề tài dạy học theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh.
	- Về phẩm chất : Các em sẽ được rèn luyện và phát triển phẩm chất: chăm chỉ, trách nhiệm.
	- Về năng lực : Đề tài giúp học sinh phát triển 2 loại năng lực
+ Năng lực chung : Năng lực tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề sáng tạo.
+ Năng lực đặc thù : Năng lực tin học.
Tăng hứng thú, phát huy được khả năng sáng tạo làm việc nhóm, từ đó phát huy tính cực của học sinh, góp phần nâng cao chất lượng bộ môn Tin học.
III. NỘI DUNG VÀ CÁCH THỨC THỰC HIỆN BIỆN PHÁP
Để nâng cao hiệu quả học tập và tăng tính tích cực của học sinh, việc kết hợp nhiều giải pháp dạy học là biện pháp vô cùng cần thiết. Trong báo cáo này, tôi sẽ chia sẻ những kinh nghiệm và giải pháp giúp học sinh học say mê hứng thú, yêu thích môn học, biết vận dụng sáng tạo kiến thức của mình vào cuộc sống, hoàn thiện và thành thạo các thao tác khi tương tác các phần mềm trong giờ học thực hành tại phòng máy. Để đạt được mục tiêu đó, trong khi giảng dạy tôi đã áp dụng một số hình thức sau:
HÌNH THỨC: KHỞI ĐỘNG BẮT ĐẦU GIỜ HỌC
“Nếu bạn đánh mất học sinh trong 2 phút đầu tiên, 38 phút còn lại bạn chỉ làm một việc là kéo chúng lại”
Bạn thường bắt đầu giờ học của mình như thế nào? Bạn đứng trước lớp và nở một nụ cười để bắt đầu một bài giảng theo cách thông thường với cách đặt vấn đề theo cách của bạn. Đúng, bạn chẳng có gì sai cả, và điều bạn làm là đúng. Nhưng tôi nghĩ rằng, điều đó còn chưa đủ, vì chặng hành trình của công việc học tập này còn phải hướng đến một đối tượng quan trọng là học sinh. Khi bạn làm như vậy, bạn giới thiệu bài học theo logic của bạn, nhưng học sinh thì không cảm nhận được điều đó. Chúng cảm thấy chán nản ngay từ những giây phút đầu tiên, hoặc có nhiều học sinh không dám phản ứng và tỏ thái độ nhưng tâm trí chúng thì đã vượt ra ngoài không gian lớp học để ngao du đến một miền tưởng tượng nào xa lắm. Và thế là, mặc dù học sinh có mặt cùng chúng ta trong lớp học nhưng chúng không hề “hiện diện trọn vẹn”. 
Riêng tôi thì tôi chọn áp dụng hình thức khởi động trước mỗi giờ học để học sinh hứng khởi và có thêm năng lượng trong tiết học. Tôi chọn những bài hát thật sôi động có thể là những bài hát tiếng anh vui nhộn. Những câu chuyện hấp dẫn ví dụ như khi tôi dạy bài khám phá rừng nhiệt đới tôi sẽ kể các em nghe những câu chuyện về thiên nhiên kỳ thú hoặc xem một đoạn video ngắn về rừng Amazon, khi tôi dạy bài Trò chơi Golf tôi sẽ kể cho các em nghe về vận động viên golf thành công nhất mọi thời đại Tiger Woods  Bên cạnh đó tôi áp dụng những trò chơi vui nhộn như trò chơi Chuyền bóng, trò chơi Siêu trí tuệ  phù hợp với từng bài dạy để bắt đầu một giờ học mới. (minh chứng 1)
Sau khi thay đổi hình thức khởi động mới đã mang lại các kết quả:
Học sinh tập trung và chú ý, hiện diện 100% trong không gian lớp học, trong từng khoảnh khắc.
Cho phép tôi giới thiệu bài học một cách nhẹ nhàng và hấp dẫn
Học sinh có cơ hội làm quen với các thuật ngữ, từ khóa ngay từ khi bắt đầu bài học.
Tôi sử dụng thời gian một cách hiệu quả hơn.
Nó tạo sự hứng thú lôi cuốn ngay từ đầu bài học. 
GIẢI PHÁP: KHEN NGỢI, KHÍCH LỆ VÀ ĐỘNG VIÊN HỌC SINH
Một đứa trẻ được người lớn quan tâm khuyến khích sẽ có nhiều khác biệt với trẻ không nhận được sự động viên từ cha mẹ, thầy cô. Các em được khuyến khích sẽ chọn nhiệm vụ nhiều thử thách hơn, luôn cố gắng hết sức, tập trung vào việc học ở trường mà không cần thúc giục. Biết cách vạch ra chiến lược để vượt khó khăn, đạt kết quả tốt là những điều mà các em thể hiện. 
Khen ngợi đúng lúc với phần thưởng thú vị còn giúp các em thấy rằng, mọi nỗ lực dù ở bất cứ lĩnh vực nào đều xứng đáng được ghi nhận. Từ đó khích lệ sự cố gắng, mỗi cá nhân đều nỗ lực hết mình có cơ hội phát huy thế mạnh, năng khiếu của bản thân, đó cũng là nền tảng để giờ học thêm hào hứng, hiệu quả hơn.
Hiểu được ý nghĩa và tầm quan trọng của khen thưởng đúng lúc. Trong lớp học, tôi luôn tìm cách nhận thấy các ưu điểm của học sinh, khen thưởng học sinh một cách sáng tạo, để tôn vinh những cố gắng, nỗ lực của học sinh trong quá trình học tập. Không những thế, khen thưởng còn được coi là một biện pháp hiệu quả trong quản lý lớp học, giúp giảm thiểu các vấn đề về hành vi. Khen thưởng, còn là công cụ hữu ích để tạo dựng một cộng đồng lớp học tích cực.
Viết tên học sinh lên bảng:
Tôi vẽ một cái mặt cười lên bảng phụ, và chia sẻ với học sinh: Trong tiết học này, nếu bạn nào có hành vi tốt, cô sẽ viết tên bạn đó lên bảng. Thay vì trách phạt và ghi tên những học sinh cá biệt, việc viết tên những học sinh ngoan, có hành vi tốt kèm theo lời khen sẽ thúc đẩy học sinh hành xử tốt hơn, đồng thời giảm các vấn đề về hành vi trong lớp học. Bên cạnh đó cô chuẩn bị các sticker để dùng nó để khen thưởng học sinh ngay khi chúng có hành vi tốt hoặc đạt kết quả tốt trong quá trình học tập, kết thúc 1 tháng, cô tổng kết số sticker mà học sinh đã đạt được và quy đổi thành các phần thưởng như sách, bút. (minh chứng 2)
Đôi khi, giáo viên có thể khen học sinh trực tiếp ở trên lớp bằng lời, nhưng việc viết tên lên bảng sẽ có tác dụng tích cực hơn, học sinh sẽ cảm thấy vinh dự và tự hào hơn khi tên của mình được cô giáo nhắc đến trên bảng và được khen thưởng trước các bạn và hiển nhiên kết quả mà tôi nhận được là sự hứng khởi đầy năng lượng, lớp học thật sự sôi nổi các em mong ngóng những phần quà bất ngờ từ cô giáo và hơn nữa chính là sự tiến bộ trong học tập rõ rệt của các em. 
Nhận thấy khả năng sáng tạo của các em học sinh là rất lớn nên trong giờ học ở phần mềm Word, ngoài việc giúp các em hoàn thành những bài tập trong sách giáo khoa, tôi sẽ chọn một chiếc lá ngoài sân trường, hay một bức tranh và cũng có lúc là một bài nhạc tùy vào bài dạy phù hợp và yêu cầu các em hãy thể hiện khả năng viết văn và trình bày văn bản của mình để mô tả lại chúng theo suy nghĩ của riêng các em. (minh chứng 3) 
Không dừng lại ở đó, tôi đã mạnh dạn cho học sinh thay đổi các câu lệnh lặp lồng vào nhau, các góc quay khác nhau ở phần mềm Logo để các em thấy được kết quả sáng tạo của mình.
Khi đã hiểu rõ được các câu lệnh trong Logo thì các bạn lại coi Logo giống như một trò chơi để mà các em thỏa sức sáng tạo trong đó. (minh chứng 4)
Bên cạnh đó, Tôi thường tổ chức các cuộc thi sáng tạo trong lớp ở phần mềm Paint theo chủ đề cụ thể như: Thiên nhiên, Tết trung thu, Noel, Tết cổ truyền  các em sẽ được làm việc theo nhóm để xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiết, đoàn kết, gắn bó, sẵn sàng giúp đỡ nhau trong học tập, phát huy được tính tập thể, phối hợp cùng suy nghĩ, cùng làm việc, tranh luận thảo luận để cùng có hướng giải quyết vấn đề một cách hiệu quả. Khi kết thúc các nhóm trình bày sản phẩm, các em được bình chọn và tìm ra sản phẩm đẹp nhất để được khen thưởng. (minh chứng 5)
IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
1. Kết quả đạt được sau khi áp dụng biện pháp
Sau khi áp dụng biện pháp với các em học sinh tại trường TH Phước Thọ, tôi đã được Ban giám hiệu cùng đồng nghiệp dự giờ góp ý và lưu giữ lại những minh chứng để thấy được sự tích cực, chủ động nắm bắt kiến thức một cách nhẹ nhàng, hào hứng, sôi nổi trong giờ học. Các tiết dạy đạt mục tiêu bài học đã đề ra. Học sinh phát huy được tính chủ động sáng tạo, hứng thú trong học tập. 
2. Số liệu, minh chứng so sánh. 
Sau đây là kết quả của các em năm học 2020 - 2021 thể hiện qua bảng đối chứng sau:
Kết quả HĐGD
Năm học
 2020 - 2021
Trước khi áp dụng
Khảo sát đầu năm
Sau khi áp dụng
Chất lượng cuối năm
So sánh
Số lượng
Tỉ lệ %
Số lượng
Tỉ lệ %
Hoàn thành tốt
(Sáng tạo trong học tập)
16
9,5
72
43
Tăng 56 em
Hoàn thành
150
89
96
57
Giảm 54 em
Chưa hoàn thành
2
1,5
0
0
Giảm 2 em
Tổng
168
100
168
100


V. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Ý nghĩa của biện pháp
Với biện pháp dạy học nêu trên, tôi đã "gieo" vào lòng trẻ niềm say mê, hứng thú học tin học, tôi đã khắc phục được những hạn chế hiện tại, góp phần vào việc nâng cao chất lượng giảng dạy ''Mỗi giờ học là một giờ vui''.
2. Những đề xuất
     	Để môn Tin học thực sự là một môn học hay, hấp dẫn, học sinh hứng thú học tập, chất lượng giờ dạy ngày một được nâng cao, tôi xin mạnh dạn đề xuất với các cấp như sau:
- Đối với Sở Giáo dục, Phòng giáo dục và đào tạo:
+ Cần tạo điều kiện trang bị cho nhà trường các sách tham khảo Tin học cho giáo viên.
+ Hàng năm phòng Giáo dục cần tổ chức thêm nhiều chuyên đề để bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên.
- Đối với nhà trường:
Cần trang bị thêm phương tiện dạy học hiện đại cho giáo viên như nâng cấp đường truyền mạng, mua thêm máy tính, ti vi phục vụ cho học sinh. Bởi những phương tiện đó có tác dụng hỗ trợ giáo viên rất nhiều trong giảng dạy, ngoài ra học sinh được thực hành nhiều hơn, giờ học sẽ lôi cuốn, thú vị hơn. 
	Krông Păc, ngày 20 tháng 12 năm 2022
	NGƯỜI THỰC HIỆN
	 HỒ THỊ YẾN
XÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG