SKKN Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục ở Trường tiểu học Trà Xuân

nhóm cốt cán triển khai các ứng dụng công nghệ thông tin trong đơn vị phù hợp, có chính sách, chế tài cụ thể đối với nhóm cốt cán trong việc triển khai ứng dụng công nghệ thông tin .
Rà soát, hoàn thiện các thông tin của đơn vị (Trường, lớp, đội ngũ, học sinh) trên cơ sở dữ liệu toàn ngành, đặc biệt dữ liệu năm học 2018 - 2019. Chuẩn bị và sẵn sàng cập nhật dữ liệu cho năm học 2019 - 2020, thực hiện các báo cáo định kỳ theo quy định trực tiếp trên hệ thống Cơ sở dữ liệu toàn ngành.
Áp dụng phần mềm quản lý tại trường, ưu tiên các mô đun quản lý học sinh, quản lý đội ngũ, quản lý thư viện...
Phần mềm quản lý nhà trường đảm bảo chức năng liên thông dữ liệu lên hệ thống Cơ sở dữ liệu toàn ngành, để giảm công nhập liệu cho giáo viên, nhà trường trong quá trình triển khai.
Ứng dụng công nghệ thông tin đổi mới phương pháp dạy và học theo hướng giáo viên chủ động tích hợp công nghệ thông tin vào từng môn học để nâng cao hiệu quả bài giảng. Hạn chế lạm dụng công nghệ thông tin trong dạy học hoặc ứng dụng một cách miễn cưỡng, cứng nhắc.
Tiếp tục triển khai có hiệu quả các phần mềm vào việc soạn giáo án điện tử, trình chiếu Powerpoint vào trong quá trình dạy học. Sau khi kết thúc tiết dạy, nhùa trường tổ chức sinh hoạt chuyên môn, chia sẻ bài soạn cho đồng nghiệp theo quy định của chuyên môn cấp học. Kiểm tra việc soạn giáo án bằng máy tính đối với giáo viên để đảm bảo có chất lượng, tránh sao chép tùy tiện.
Nhà trường kiểm tra kỹ năng tin học văn phòng và thể thức văn bản theo Thông tư 01/2011/TT-BNV ngày 19/01/2011 của Bộ Nội vụ về việc Hướng dẫn thể thức và kỹ thuật trình bày văn bản hành chính đối với Giáo viên soạn giáo án bằng máy tính để đảm bảo bài soạn có chất lượng.
Phát huy năng lực của cán bộ giáo viên, nhân viên đã được cử đi tập huấn cấp huyện tại trường, tổ chức tập huấn, hướng dẫn làm mẫu cho giáo viên.
Khuyến khích sử dụng hộp thư điện tử miền @.edu.vn
Hình: Tập huấn hướng dẫn giáo viên làm Powerpoint
Hình: Tập huấn hướng dẫn giáo viên làm Powerpoint
Trong công tác dạy học
Biện pháp 1. Ngoài kiến thức chuyên môn cần phải trang bị những kiến thức tin học cơ bản nhất:
Để tạo ra một không khí học tập và làm việc khác hẳn cách học và cách giảng dạy truyền thống. Việc dạy bằng giáo án điện tử, bài giảng điện tử sẽ giúp người thầy đỡ vất vả và tiết dạy thực sự hiệu quả hơn. Để làm được điều này người giáo viên cần:
Có kiến thức cơ bản về sử dụng máy tính.
Biết sử dụng phần mềm trình diễn PowerPoint hoặc các phần mềm tương tự.
Biết cách truy cập và khai thác tài nguyên Internet.
Có khả năng sử dụng một phần mềm chỉnh sửa ảnh, làm các ảnh động, cắt các file âm thanh đơn giản.
Biết cách kết nối và sử dụng máy chiếu projector.
Hình: Giáo viên sử dụng PowerPoint trong tiết dạy
Biện pháp 2. Khai thác và xử lý thông tin, tư liệu phục vụ cho bài
giảng:
Từ những giáo án được soạn sẵn trên giấy và được trình bày lại trên bảng đen làm thế nào để chúng trở thành các giáo án điện tử được trình bày trên máy chiếu? Điều này đòi hỏi người thầy phải biết sử dụng PowerPoint. Đây là một phần mềm nằm trong bộ Office dùng để tạo các trình diễn đa dạng trên máy tính. Nếu chỉ dừng ở mức độ gõ những nội dung cần thiết cộng thêm một ít định dạng về màu sắc, font chữ, thiết nghĩ giáo viên nào cũng có thể làm được. Tuy nhiên nếu chỉ có thế thì chúng ta chưa thực sự khai thác hết sức mạnh của PowerPoint cũng như chưa phát huy hiệu quả của phương pháp giảng dạy mới này.
Ngoài ra, chúng ta có thể sử dụng sách điện tử để hướng dẫn học sinh học tập mà không phải mất thời gian.
Bộ sách điện tử khối 5
Biện pháp 3. Đưa các tư liệu cần thiết vào bài dạy:
Khi đã sưu tập được những tư liệu cần thiết cần phải có sự chọn lọc cần thiết để đưa vào bài giảng của mình. Không nên sử dụng quá nhiều hình ảnh tư liệu mà chỉ sử dụng ở mức độ vừa phải để tránh làm phân tán sự tập trung của học sinh.
Sau khi đưa hình ảnh minh họa vào bài giảng, thao tác cơ bản nhất đòi hỏi người thầy phải nắm được là cách thiết lập các hiệu ứng để làm cho bài giảng sinh động, mang lại không khí học tập, giảng dạy mới mẻ. Các hiệu ứng cần được sử dụng một cách vừa phải để không làm ảnh hưởng đến sự tiếp thu kiến thức của học sinh. Bên cạnh đó nếu giáo viên có thể sử dụng thành thạo PowerPoint thì còn có thể thiết kế được nhiều kiểu bài tập khác nhau rất phong phú và hấp dẫn như trò chơi ô chữ, lựa chọn đáp án bằng việc sử dụng các hiệu ứng. Ngoài ra, việc làm này còn giúp cho giáo viên tiết kiệm được thời gian viết nội dung lên bảng, nội dung hiển thị đến đâu, giáo viên giảng đến đó, làm cho thời gian giảng bài nhiều hơn, các em học sinh hiểu bài sâu hơn.
Trò chơi ô chữ trong môn Lịch sử lớp 4 “Khởi nghĩa Hai Bà Trưng (Năm 40”)
Biện pháp 4. Làm phong phú thêm hệ thống bài tập:
Khi đã biết cách sử dụng PowerPoint, Violet một cách thành thạo, giáo viên có thể dễ dàng tạo ra được rất nhiều các dạng bài tập khác nhau nhờ việc sử dụng các hiệu ứng ví dụ như dạng bài tập trắc nghiệm lựa chọn, trò chơi ô chữ.
Bài tập nối các giá trị tương đương - Toán 5
Biện pháp 5. Linh hoạt khi hướng dẫn học sinh học tập:
Bài giảng sau khi thiết kế sẽ được trình chiếu lên màn hình thông qua máy chiếu. Nghĩa là giáo viên buộc phải biết cách sử dụng nó. Đây là một trong những yêu cầu bắt buộc, chỉ cần một vài thao tác lắp máy chiếu với máy tính. chắc hẳn giáo viên sẽ có một bài giảng chất lượng, học trò sẽ có không khí học thoải mái hơn. Thực tế cho thấy nhờ giáo án điện tử mà giáo viên đã tạo ra một không khí khác hẳn so với giờ dạy truyền thống. Học sinh sẽ tập trung cao để nghe giảng và tư duy nhiều hơn trong các giờ học.
Biện pháp 6. Sử dụng giáo án điện tử không có nghĩa giáo án truyền thống bị lãng quên.
Trong giáo án truyền thống chúng ta trình bày tất cả nội dung bài giảng. Vậy thì đối với giáo án điện tử chỉ gồm một số slide, các slide chỉ chứa từ khóa, hình ảnh thì làm thế nào mà giáo viên có thể quan sát hết các vấn đề cần được giảng? Để giải quyết việc này, tốt nhất giáo viên phải xây dựng cho mình một đề cương bài giảng. Đề cương ghi rõ số tiết dạy của môn học, tên bài giảng tương ứng với các tiết học nội dung cụ thể sẽ được trình bày trong mỗi tiết học là gì ? Vấn đề nào trình bày trước, vấn đề nào trình bày sau? Vấn đề nào cần được trọng tâm và nhấn mạnh? Dành thời gian cho từng vấn đề là
bao nhiêu ? Sở dĩ cần chuẩn bị kỹ lưỡng như vậy là vì nếu tiết giảng dạy đó giáo viên chưa nói hết nội dung các slide hay đã trình bày hết nhưng thời gian còn thừa là đồng nghĩa với việc “cháy giáo án” và không đảm bảo được yêu cầu của bài dạy. Kết hợp đề cương này cùng một bản in cầm tay một cách hợp lý chắc chắn sẽ không mắc phải sự cố này.
Biện pháp 7. Kết hợp giữa trình chiếu và ghi bảng:
Mặc dù những nội dung cơ bản đã được giáo viên tóm lược và trình chiếu trên màn chiếu, tuy nhiên nó lại không thể lưu lại được bố cục của bài dạy bởi trong quá trình giảng dạy các slide phải được trình chiếu nối tiếp nhau, do đó sau khi kết thúc bài học học sinh có thể sẽ chưa hình dung lại được hệ thống kiến thức của bài học. Do vậy, song song với quá trình trình chiếu, giáo viên nên ghi lên bảng đen những tiêu đề, đề mục của bài học để cuối tiết học, học sinh dễ hình dung lại nội dung kiến thức vừa lĩnh hội. Đồng thời giáo viên có thể sử dụng phần ghi bảng tóm tắt này để yêu cầu học sinh trình bày cụ thể lại nội dung của từng ý.
Biện pháp 8. Ứng dụng Công nghệ thông tin trong hoạt động ngoài giờ lên lớp:
Ngoài nhiệm vụ dạy học trong lớp, nhà tường và giáo viên còn có trách nhiệm tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp theo chủ đề, chủ điểm trong tháng nhằm tăng thêm hứng thú cho học sinh trong các giờ học tiếp theo.
Hình: Tổ chức hoạt động ngoài giờ Ngày Nhà giáo Việt Nam 20 - 11
Bộ câu hỏi Ngày hội học sinh năng khiếu khối 5
Gói câu hỏi Ngày hội học sinh năng khiếu khối 4
Biện pháp 9. Công tác lưu trữ:
Soạn giáo án đánh máy một cách tích cực, chi tiết và có sự chỉnh sửa cần thiết hợp lý trước và sau mỗi tiết dạy để giáo án đánh máy có tác dụng tốt nhất nâng cao hiệu quả giờ dạy cũng như cất lượng dạy học. Có kế hoạch lưu trữ cẩn thận khoa học để sử dụng cho những năm học sau đồng trao đổi giáo án với đồng nghiệp để có được những bộ giáo án tốt nhất cho công tác giảng dạy.
Đặc biệt, trong thời gian vừa qua, Phòng Giáo dục và Đào tạo Trà Bồng đã có văn số 111/GD-ĐT ngày 31/3/2020 về việc hướng dẫn học sinh tự học và kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh trong thời gian nghỉ phòng, chống dịch bệnh Covid - 19, trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid - 19, trong thời gian học sinh tạm thời nghỉ học, với phương châm “Dừng đến trường nhưng không dừng học”, Trường Tiểu học Trà Xuân đã xây dựng kế hoạch như sau:
Tăng cường mối liên hệ giữa nhà trường và gia đình trong việc tổ chức, hỗ trợ học sinh học tập.
Phát triển năng lực tự học cho học sinh và nâng cao kỹ năng tổ chức dạy học qua Internet.
Tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong nhà trường nhằm đáp ứng tình hình trong công cuộc đổi mới đất nước.
Tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch nội dung kiến thức ôn tập chung cho cả tổ, góp ý nội dung bài học và học liệu để dạy học từ tuần 15 đến hết tuần 20.
Thực hiện nhiệm vụ học tập, trao đổi, thảo luận giữ học sinh với nhau và giữa học sinh với giáo viên. Kiểm tra, đánh giá mức độ nắm bắt bài học, ôn tập bổ sung và củng cố kiến thức cho học sinh.
Phối hợp với phụ huynh học sinh trong việc tổ chức dạy học Internet.
Giới thiệu tiện ích truyền hình phục vụ việc học tập của học sinh. Giới thiệu chương trình học trực tuyến trên các kênh VTC7, VTC8, VTC11.
Tải và cài đặt phần mềm Zoom để hướng dẫn học sinh học tập, tương tác giữa học sinh và học sinh, giữa giáo viên và học sinh để học sinh dễ hiểu, dễ nhận biết.
Kết nối Zalo, Messenger để đưa tài liệu học tập và giám sát, hỗ trợ học sinh trong quá trình tham gia học tập.
Sử dụng địa chỉ e-mail của cá nhân để đưa thông tin nội dung học tập đến với phụ huynh.
Trong suốt thời gian từ năm 2015 đến nay, bản thân tôi và tập thể Trường Tiểu học Trà Xuân đã ra sức đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy. Với tinh thần chia sẻ kinh nghiệm để có thể triển khai nhanh nhất và hiệu quả nhất phương pháp giảng dạy hiện đại này, nhiều giáo viên đã nhiệt tình chia sẻ thông tin, hướng dẫn kỹ thuật mọi lúc, mọi nơi đến các thầy cô quyết tâm thực hiện thành công trong nhiều nội dung.
Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học vừa là thách thức, vừa là cơ hội để nhà trường tự đánh giá mỗi cá nhân trong dạy học, áp dụng các phương pháp giảng dạy hiện đại trên không gian mạng, mang đến cho học sinh nhiều trải nghiệm thú vị, đảm bảo chất lượng dạy học trong điều kiện có thể.
Kết quả nhà trường đã đạt được như sau:
Hình Chứng nhận sản phẩm được vào vòng chung khảo
Hình Ngày Hội Công nghệ thông tin
Nhà trường còn đạt một số giải thưởng như thiết kế bài giảng e-Learning,bài giảng tương tác, kỹ năng Thiết kế bài giảng e- Learning cấp Huyện, Tỉnh.
Hình: Cô Nguyễn Thị Kim Thúy đang dạy trực tuyến
Hình: Cô Nguyễn Thị Hoa đang dạy trực tuyến
Hình: Cô Bích Ly đang dạy trực tuyến
Hình: Cô Ái Cẩm đang dạy trực tuyến
KẾT LUẬN
Kết luận:
Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ban đầu là một bài toán khó với các nhà quản lý và giáo viên. Nhưng qua một thời gian không dài, kết quả đã cho thấy hiệu quả tích cực khi công nghệ thông tin mang lại cho cả đội ngũ thầy và trò không gian mới nhiều hứng thú trong lớp học. Với sự hỗ trợ của máy tính và một số phần mềm dạy học cùng các thiết bị đi kèm, giáo viên có thể tổ chức tiết học một cách sinh động, các bài giảng không chỉ mang hơi thở cuộc sống hiện đại gần gũi hơn với học sinh mà còn giúp cả người dạy và người học được tiếp xúc với các phương tiện hiện đại, làm giàu thêm vốn kinh nghiệm hiểu biết của mình.
Tuy nhiên, nhà trường cũng xác định rõ: Việc ứng dụng công nghệ thông tin không đồng nhất với đổi mới phương pháp dạy học, công nghệ thông tin chỉ là phương tiện tạo thuận lợi cho triển khai tích cực hiệu quả công việc chứ không phải là điều kiện đủ của đổi mới phương pháp làm việc. Không lạm dụng công nghệ nếu chúng không tác động tích cực đến quá trình công tác giáo dục. Để đội ngũ đạt chuẩn về trình độ, kỹ năng sử dụng tin học, mạng Internet thì điều kiện tiên quyết là việc khai thác công nghệ thông tin phải đảm bảo các yêu cầu phục vụ thiết thực, xác đáng trong công việc, không lạm dụng quá vào công việc khác như thiết kế rườm rà, màu sắc phản cảm, kênh hình kênh chữ không trọng tâm, nhiều video trong một tiết dạy, “du lịch” quá nhiều trên màn hình,
Kiến nghị:
Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo:
Bố trí đủ đội ngũ giáo viên có khả năng triển khai giảng dạy môn Tin học ở các khối lớp khi triển khai đề án.
Đầu tư phòng máy đồng bộ, chất lượng (30 - 35 máy tính/phòng) đủ để các nhà trường triển khai dạy Tin học cho tất cả học sinh.
Đầu tư thêm các trang thiết bị máy móc phục vụ cho việc ứng dụng Công nghệ thông tin trong các hoạt động của nhà trường.
Đối với cán bộ quản lý nhà trường
Nâng cao nhận thức cho cán bộ giáo viên.
Đẩy mạnh tuyên truyền cho giáo viên thấy rõ hiệu quả và yêu cầu mang tính tất yếu của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp giảng dạy.
Nâng cao trình độ Tin học, bồi dưỡng kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin cho đội ngũ cán bộ giáo viên.
Đối với giáo viên:
Tích cực học tập, rèn luyện các kỹ năng trong việc sử dụng các loại máy móc thiết bị và các phần mềm ứng dụng trong công tác quản lý và giảng dạy.
Tăng cường chia sẻ chuyên môn, khai thác các tài liệu trên internet và trên trang trường học kết nối để phục vụ bài giảng.
Trên đây là một số biện pháp đã áp dụng và tích lũy được trong quá trình học tập, tổ chức, chỉ đạo xây dựng và thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy nhiều năm qua tại Trường Tiểu học Trà Xuân đã áp dụng khá hiệu quả ở đơn vị. Với khả năng và vốn kinh nghiệm của tôi còn ít nên chắc chắn còn nhiều thiếu sót, tôi rất mong được sự góp ý của quý thầy cô và bạn bè đồng nghiệp.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Trà Xuân, ngày 10 tháng 4 năm 2020
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến bản thân thực hiện, không sao chép nội dung của người khác, nếu vi phạm chịu xử lý theo quy định.
Người viết
Nguyễn Thị Kim Thúy
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Bộ GD-ĐT (2001), Chỉ thị số 29/2001/CT-BGD và ĐT.
Dương Tiến Sỹ (2008), Qui trình thiết kế BGĐT bằng phần mềm Powerpoint trên máy tính, Tạp chí Giáo dục số 52.
Nguyễn Thị Kim Thành – Ngô Quang Sơn (2008), Xu thế nghiên cứu thiết kế và sử dụng thiết bị dạy học mới có ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông, Tạp chí Giáo dục số 52.
Lê Công Triêm (2004), BGĐT và qui trình thiết kế bài giảng điện tử, Kỷ yếu hội thảo Khoa học, Huế.
Tài liệu CNTT cho dạy học tích cực, VVOB, 2009.
XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG
.
.....
XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP HUYỆN
.....
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................