SKKN Sử dụng Google Form, phần mềm Quizizz, Blooket thiết kế khung kế hoạch bài dạy tích cực trong dạy môn Tin học

 vấn đáp, hoạt động nhóm.
Chuẩn bị của HS:
SGK, máy vi tính kết nối Internet hoặc thiết bị di động và nội dung bài học.
Bảng ma trận kiểm tra các mức độ nhận thức
Nội dung

Nhận biết
MĐ1

Thông hiểu
MĐ2

Vận dụng
MĐ3
Vận dụng cao
MĐ4

1. Tệp và tên tệp
Nêu được khái niệm tệp
Chỉ ra thông tin trong máy tính được lưu trữ dưới dạng các tệp, do HĐH quản lí
Giải thích qui tắc đặt tên tệp
Đặt được các tên tệp đúng với HĐH qui định.


2. Thư mục
Nêu qui tắc đặt tên thư mục
Chỉ ra thư mục lưu trữ trong máy tính dưới dạng Cây thư mục.
Dẫn chứng được thư mục có thể chứa tệp và thư mục khác
Phân biệt được các loại thư mục


3. Đường dẫn
Nêu được khái niệm đường dẫn

Nêu được đường dẫn đến một tệp bất kì

Tiến trình dạy học
Ổn định lớp (2’):
Kiểm tra sĩ số, tác phong học sinh.
Kiểm tra bài cũ (5’)
GV kiểm tra bài cũ theo hình thức thiết kế bộ câu hỏi trong Quizizz.com, sau khi kiểm tra, GV sẽ đồng thời khái quát những kiến thức đã học và những kiến thức liên quan đến bài mới để mở đầu bài học.
CÂU HỎI
CHỌN ĐÁP ÁN
THANG ĐIỂM

1. Hãy chọn câu phát biểu đúng nhất khi nói về hệ điều hành
Mỗi hệ điều hành phải có thành phần để kết nối Internet, trao đổi thư điện tử.
Hệ điều hành thường được cài đặt sẵn từ khi sản xuất máy tính
Hệ điều hành cung cấp môi trường giao tiếp giữa người dùng và hệ thống
Một phương án khác

2 điểm

2. Hệ điều hành được lưu trữ ở đâu?
Bộ nhớ trong (Rom, Ram)
Bộ xử lý trung tâm
Bộ nhớ ngoài (Đĩa cứng, CD,...)
Kết quả khác

2 điểm

3. Tìm câu sai trong các câu dưới đây khi nói về hệ điều hành
Hệ điều hành đảm bảo giao tiếp giữa người dùng và máy tính
Hệ điều hành cung cấp các phương tiện và dịch vụ để người sử dụng dễ dàng thực hiện chương trình, quản lí chặt chẽ, khai thác các tài nguyên của máy tính một cách tối ưu
Chức năng chính của hệ điều hành là thực hiện tìm kiếm thông tin trên Internet
Hệ điều hành Windows là hệ điều hành dùng cho máy tính cá nhân của hãng Microsoft

2 điểm

4. Một số chức năng của hệ điều hành là:
Cung cấp các dịch vụ tiện ích hệ thống
Tổ chức lưu trữ thông tin trên bộ nhớ ngoài, cung cấp các phương tiện để tìm kiếm và truy cập thông tin được lưu trữ
Hỗ trợ bằng phần mềm cho các thiết bị ngoại vi để có thể khai thác

2 điểm


chúng một cách thuận tiện và hiệu quả
Cả ba câu trên đều đúng


5. Một số thành phần của hệ điều hành là:
Các chương trình nạp hệ thống
Các chương trình điều khiển và các chương trình tiện ích hệ thống
Các chương trình quản lí tài nguyên
Cả ba câu trên đều đúng

2 điểm
Bài mới
HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (5')
Mục tiêu: nhận thấy được sự cần thiết phải tổ chức lưu trữ dữ liệu dưới dạng tệp và thư mục.
Phương pháp/kĩ thuật: GQVĐ, vấn đáp.
Hình thức dạy học: cá nhân.
Phương tiện: SGK, Ti vi.
Sản phẩm: Trả lời được các câu hỏi của giáo viên.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Mở ổ đĩa D trên máy tính cho HS quan sát trên Ti vi.
Em thấy trong ổ đĩa D có những đối tượng nào?
Các đối tượng chứa đối tượng khác theo em gọi là gì?
Để tổ chức và lưu trữ dữ liệu trên máy tính, các hệ điều hành đều thực hiện tổ chức dưới dạng các thư mục và tệp đồng thời đều cung cấp cách truy cập đến các đối tượng đó. Vậy để tìm hiểu về những vấn đề đó, hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu.

Quan sát trên Ti vi.
Có thể trả lời: thư mục, tệp.
HS: thư mục.
Lắng nghe.
HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1. Tìm hiểu về tệp và tên tệp (10')
Mục tiêu: Nêu được khái niệm tệp và cách đặt tên tệp.
Phương pháp/kĩ thuật: GQVĐ, vấn đáp, thuyết trình.
Hình thức dạy học: cá nhân, nhóm
Phương tiện: SGK, Ti vi.
Sản phẩm: nhận biết được các tên tệp đúng.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Yêu cầu nhóm 1, 3: thảo luận về nội dung khái niệm tệp và cách đặt tên tệp; nhóm 2, 4 tham gia phản biện.
Hướng dẫn quan sát, nhắc nhở HS trong quá trình thảo luận.
Chọn nhóm nhanh nhất lên trình bày bài thảo luận.
Gọi nhóm còn lại phản biện nội dung của nhóm bạn.
Nhận xét, hoàn thiện kiến thức.
HĐH Windows chỉ xem tên nào đúng, tên nào sai?
BT1/5.PAS, THO.DOC THI.DBF, QL.XLS
tin hoc.txt BAITAP.DOC.COM
PhanDinhPhung.xls
Em hãy kể những tên tệp hợp lệ với HĐH Windows mà không hợp lệ với HĐH MS-DOS?
HDH MS – DOS chỉ xem tên nào đúng, tên nào sai?
Thaibinhduong.txt Hinhhoc.exe
My documents Data.in Ct1.pas Ab.cdef
+ Lưu ý: Trong MS – DOS và Windows, tên tệp không phân biệt chữ hoa và chữ thường.
Các nhóm thảo luận theo yêu cầu của GV.
Đại diện nhóm lên trình bày.
Phản biện bài báo cáo nhóm bạn.
Lắng nghe, ghi bài. Tên đúng THO.DOC THI.DBF
QL.XLS
tin hoc.txt PhanDinhPhung.xls
Tên sai
BT1/5.PAS BAITAP.DOC.COM
tin hoc.txt PhanDinhPhung.xls
Đúng: Hinhhoc.exe Data.in Ct1.pas
Sai: Thaibinhduong.txt My documents
1. Tệp và tên tệp
Tệp, còn gọi là tập tin, là một tập hợp các thông tin ghi trên bộ nhớ ngoài,
tạo thành một đơn vị lưu trữ do hệ điều hành quản lí. Mỗi tập tin có một tên để

truy cập.
Tên tập tin gồm hai phần:
.
Ví dụ:	Baitap.pas Vanban.doc
- Không đuợc dùng các kí tự sau trong tên tệp: \ / : * ? ” |
Quy tắc đặt tên tệp của hệ điều hành WINDOWS
Phần tên (Name): Không quá 255 kí tự.
	Phần mở rộng (Extension): Không nhất thiết phải có và đuợc hệ điều hành sử dụng để phân loại tệp.
Ví dụ: Bai_tap_chuong1.DOC
Quy tắc đặt tên tệp của hệ điều hành MS-DOS
Phần tên (Name): Không quá 8 kí tự.
Phần mở rộng (Extension): Có thể có hoặc không, nếu có không quá 3 kí tự.
Tên tệp không được chứa dấu cách.
Ví dụ: Thi.PAS
Hoạt động 2. Tìm hiểu về thư mục (10')
Mục tiêu: Nêu được khái niệm thư mục, thư mục mẹ thư mục con.
Phương pháp/kĩ thuật: GQVĐ, vấn đáp, thuyết trình.
Hình thức dạy học: cá nhân, nhóm
Phương tiện: SGK, Ti vi.
Sản phẩm: nhận biết được các loại thư mục.
Để đánh giá kết quả HĐ này, GV thiết lập chế độ Team mode (nhóm) để HS hoàn thành trực tuyến các câu hỏi bằng ứng dụng Blooket trên điện thoại di động thông minh hoặc máy tính kết nối Internet. Sau khi trả lời, Blooket hiển thị kết quả và đáp án nhanh chóng, đem lại thông tin phản hồi một cách kịp thời, giúp HS tự đánh giá khả năng của mình.
GV đưa ra câu hỏi bài tập trắc nghiệm Quiz trong Blooket và yêu cầu
HS hoàn thành. GV tổ chức cho HS làm việc theo nhóm (từ 3 đến 7 HS) với chế độ Team mode (chế độ nhóm) trong Blooket tạo môi trường học thuận lợi để HS giúp đỡ lẫn nhau, sự hợp tác và ý thức của từng thành viên trong nhóm.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
- Yêu cầu nhóm 2, 4: thảo luận về nội dung thư mục và cách đặt tên thư mục; nhóm 1, 3 tham gia phản biện.
- Các nhóm thảo luận theo yêu cầu của GV.

Hướng dẫn quan sát, nhắc nhở HS trong quá trình thảo luận.
Chọn nhóm nhanh nhất lên trình bày bài thảo luận.
Gọi nhóm còn lại phản biện nội dung của nhóm bạn.
Nhận xét, hoàn thiện kiến thức.

Đại diện nhóm lên trình bày.
Phản biện bài báo cáo nhóm bạn.
Lắng nghe, ghi bài.
 Thư mục
Để quản lí các tệp đuợc dễ dàng, hệ điều hành tổ chức lưu trữ tệp trong các thư mục. Mỗi đĩa có một thư mục tạo tự động gọi là thư mục gốc.
Quan sát và cho biết tên thư mục gốc của các ổ đĩa Sơ đồ dạng cây các tệp và thư mục
Thư mục chứa thư mục con đuợc gọi là thư mục mẹ.
Trong một thư mục không chứa các tệp cùng tên và các thư mục con cùng tên.
Tên thư mục được đặt theo quy cách đặt phần tên của tệp.
Hoạt động 3. Tìm hiểu về đường dẫn (3')
Mục tiêu: Nêu được khái niệm đường dẫn.
Phương pháp/kĩ thuật: GQVĐ, vấn đáp.
Hình thức dạy học: cá nhân.
Phương tiện: SGK, Ti vi.
Sản phẩm: chỉ ra được đường dẫn đến một tệp bất kỳ.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
+ Trong tin học đường dẫn đến tệp được thực hiện như thế nào?
Chỉ đường dẫn đến thư mục BT2.PAS
- Mỗi đường dẫn xác định một nhánh của cây thư mục. Ngoài ra tổ chức cây thư mục cho phép: có thể đặt tên giống

+ Hs trao đổi và trả lời.

nhau cho các tệp khác nhau với điều kiện chúng phải trong các thư mục khác nhau.
- Học sinh chú ý lắng nghe.
3. Đường dẫn (Path)
Là đuờng chỉ dẫn đến tệp, thư mục theo chiều đi từ thư mục gốc đến thư mục chứa tệp và sau cùng đến tệp. Trong đó tên các thư mục và tên tệp phân cách nhau bởi kí tự “\”. C:\PASCAL\BAITAP\BT1.PAS
HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP (5')
Mục tiêu: Củng cố các kiến thức đã học trong bài.
Phương pháp/kĩ thuật: GQVĐ, vấn đáp.
Hình thức dạy học: cá nhân.
Phương tiện: SGK, Ti vi.
Sản phẩm: trả lời được các câu hỏi của GV.
Để đánh giá kết quả HĐ này, GV thiết lập chế độ Team mode (nhóm) để HS hoàn thành trực tuyến các câu hỏi bằng ứng dụng Blooket trên điện thoại di động thông minh hoặc máy tính kết nối Internet. Sau khi trả lời, Blooket hiển thị kết quả và đáp án nhanh chóng, đem lại thông tin phản hồi một cách kịp thời, giúp HS tự đánh giá khả năng của mình.
GV đưa ra câu hỏi bài tập trắc nghiệm Quiz trong Blooket và yêu cầu HS hoàn thành. GV tổ chức cho HS làm việc theo nhóm (từ 3 đến 7 HS) với chế độ Team mode (chế độ nhóm) trong Blooket tạo môi trường học thuận lợi để HS giúp đỡ lẫn nhau, sự hợp tác và ý thức của từng thành viên trong nhóm.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Cho HS khác nhận xét.
Nhận xét, cho điểm HS
Theo dõi trên Ti vi.
Hoàn thành BT.
Nhận xét bài làm của bạn.
lắng nghe, ghi bài.
Câu 1: Xác định tên tệp đúng
vi du.pas;	C. a1?.com;
tinhoc#.com;	D. anh dep.jpg;
Câu 2: Cho cây thư mục sau.
- Chỉ ra đường dẫn đến các tệp ANH.DAT
Câu 3: Tìm câu sai trong các câu dưới đây
Hai tệp cùng tên phải ở trong hai thư mục mẹ khác nhau
Hai thư mục cùng tên phải ở trong hai thư mục mẹ khác nhau
Thư mục có thể chứa tệp cùng tên với nó
Hai tệp cùng tên có thể nằm trong một thư mục mẹ

HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI VÀ MỞ RỘNG (5')
Mục tiêu: Mở rộng các kiến thức đã học và vận dụng vào thực tế khi sử dụng tệp và thư mục.
Phương pháp/kĩ thuật: giao bài tập về nhà.
Hình thức dạy học: cá nhân.
Phương tiện: SGK, PHT.
Sản phẩm: Hãy vẽ cây thư mục của ổ đĩa C máy tính của em và viết đường dẫn bất kỳ đến một tệp trong thư mục đó.
CÂU HỎI/ BÀI TẬP KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC HỌC SINH
GV gửi đường link trên google form cho học sinh hoàn thành câu hỏi trắc nghiệm đánh giá năng lực sau bài học https://forms.gle/vSyeSnsHRkvq8YFZ8
Câu 1. Tệp là gì?
Câu Vì sao có thể nói "Cấu trúc thư mục có dạng cây"?
Câu 3. Em hãy cho biết quy tắc đặt tên tệp trong Windows. Nêu ba tên tệp đúng và ba tên tệp sai trong Windows..
Câu 4. Có thể lưu hai tên tệp với các tên Bao_cao.txt và BAOCAO.TXT trong cùng một thư mục được hay không? Giải thích?
Câu 5. Trong HĐH Windows, tên tệp nào sau đây là hợp lệ?
A) X.PAS.P	B) U/I.DOC	C) HUT.TXT - BMP
D) A.A-C.D	E) HY*O.D	F) H T H .DOC
Câu 6. Cho cây thư mục như hình 33/72 SGK, hãy chỉ ra đường dẫn đến tệp
hayppybirthday.mp3, EmHocToan.zip...
3.2. Áp dụng dạy học thể nghiệm
Hình 1. HS tham gia hoạt động kiểm tra bài cũ
Hình 2. HS tham gia hoạt động khởi động
Hình 3. HS tham gia hoạt động trong giờ học rất hào hứng
Kết quả nghiên cứu
Sau khi tiến hành đánh giá một cách khách quan, trung thực, công bằng tôi thu được kết quả định lượng như sau:
Điểm
Lớp
Giỏi 9-10
Khá 7-8
TB 5-6
Yếu, kém 0-4

Đối chứng

10C6
Tổng số 42 HS
SL: 5 HS
19 HS
16 HS
2 HS
Tỉ lệ 11.9%
Tỉ lệ 45.24%
Tỉ lệ 38.09%
Tỉ lệ 4.77%
10C10
Tổng số 42 HS
SL: 8 HS
SL: 20 HS
SL: 14 HS
SL: 0 HS
Tỉ lệ 19,04%
Tỉ lệ 47.62%
Tỉ lệ 33.34%
Tỉ lệ 0%

Thể nghiệm
10C8
Tổng số 44 HS
SL: 15 HS
SL: 26 HS
SL: 3 HS
SL: 0 HS
Tỉ lệ 34.09%
Tỉ lệ 59.09%
Tỉ lệ 6.82%
Tỉ lệ 0%
10C9
Tổng số 42 HS
SL: 20 HS
SL: 22 HS
SL: 0 HS
SL: 0 HS
Tỉ lệ 47.62%
Tỉ lệ 52.38%
Tỉ lệ 0%
Tỉ lệ 0%
Trong quá trình trao đổi, thảo luận các em học sinh thể hiện được khả năng vận dụng, hiểu biết của mình nên các em tỏ ra hăng hái trong việc giơ tay phát biểu tranh luận. Đồng thời tiết học trở nên sinh động hơn và giáo viên không đóng vai trò là người xây dựng lý luận mà học sinh là người chủ động để giải quyết các vấn đề.
KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
Kết luận
Mục tiêu chiến lược phát triển nền giáo dục của nước ta cần có những đổi mới sâu rộng, toàn diện mọi thành tố của quá trình dạy học hướng đến sự hình thành, phát triển năng lực và khả năng học tập suốt đời cho học sinh. Bên cạnh đó, trong công cuộc đổi mới toàn diện ngành giáo dục, đổi mới phương pháp dạy học có ý nghĩa quyết định cần được triển khai ở các môn học và cấp học.
Một trong những định hướng đổi mới phương pháp dạy học hiện nay là áp dụng các phương pháp dạy học tích cực đã được các nền giáo dục tiên tiến trên thế giới áp dụng vào thực tiễn dạy học các môn học hiệu quả. Các phương pháp dạy học hiện đại đều có mục tiêu trung tâm là người học, phát huy năng lực nhận thức, năng lực độc lập, sáng tạo, phát hiện và giải quyết vấn đề của người học. Thay vì giảng bài như thường lệ, giáo viên lại là một người hướng dẫn, ngược lại người học thay vì tiếp thu kiến thức một cách thụ động từ giáo viên, các em sẽ phải tự tiếp cận kiến thức ở nhà, tự mình trải nghiệm, khám phá, tìm tòi các thông tin liên quan về bài học. Mô hình này giúp học sinh phát huy và rèn luyện tính tự học, tính chủ động làm chủ quá trình học tập của chính bản thân mà không còn bị động, cụ thể là tôi đã áp dụng thành công trong dạy học. Đề tài này mang tính thực tiễn rất cao, cụ thể là: trong tiết học các em học sinh đã chủ động tìm tòi lại kiến thức đã học qua đó giải quyết được vấn đề do GV đặt ra. Trong quá trình giải quyết vấn đề, GV chỉ ra những lỗi mà các em HS mắc phải, giúp cho các em hiểu rõ và vận dụng tốt hơn các kiến thức đã học vào giải các bài toán mang tính thực tiễn được đặt ra.
Kiến nghị:
Sau khi thực hiện đề tài SKKN “Sử dụng google form, phần mềm Quizizz, Blooket thiết kế khung kế hoạch bài dạy tích cực trong dạy học môn Tin học nhằm hình thành và phát triển năng lực – phẩm chất học sinh”, tôi có một số ý kiến như sau:
Tăng cường hơn nữa cơ sở vật chất cho phòng thực hành.
Với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin sẽ mở ra những cơ hội học tập linh hoạt, tích cực, hiệu quả cho người học. Ứng dụng google form, phần mềm Quizizz, Blooket trong dạy học sẽ giúp HS được trải nghiệm phong phú những hình thức học tập khác nhau, tăng hứng thú và phát triển được năng lực; đồng thời thực hành, đòi hỏi người dạy cũng cần “toàn năng” hơn để tận dụng tối đa các hình thức, các phương tiện, kĩ thuật vào dạy học. Mặc dù GV sẽ tốn công sức và thời gian hơn trong khâu thiết kế học liệu, kịch bản bài học, nhưng nếu được triển khai rộng rãi, đây sẽ là một mô hình dạy học hoàn toàn phù hợp trong thời đại công nghệ số ngày nay.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Lê Khắc Thành. Phương pháp dạy học môn Tin học, NXB ĐH sư phạm Hà nội 2009.
Nguyễn Bá Kim, Học tập trong hoạt động và bằng hoạt động, NXB Giáo dục 1999.
Hồ Cẩm Hà (chủ biên), Lê Khắc Thành, Nguyễn Chí Trung. Dạy học theo chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Tin học, NXB ĐH sư phạm 2010.
Một số bài tập tham khảo trên Internet.
Phương pháp và kỹ thuật tổ chức hoạt động theo nhóm và hướng dẫn học sinh tự học. Tài liệu tập huấn năm 2017.
Tìm hiểu chương trình giáo dục phổ thông 2018 – chương trình tổng thể
Chương trình giáo dục phổ thông 2018 – môn Tin học
Trịnh Thị Phương Thảo (2014). Khai thác một số ứng dụng trên điện thoại di động hỗ trợ học sinh lớp 12 trung học phổ thông tự học Toán. Luận án tiến sĩ Giáo dục học, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam.